Wyprawa studyjna: Pyrzyce - Lipiany
Pogodny letni dzień zachęcił do kolejnej wyprawy, tym razem wiodącej wzdłuż drogi krajowej nr 3 w okolicy miejscowości Pyrzyce – Lipiany.
Zacząłem od miejscowości Mielęcin. Niewielką świątynię usytuowaną w centrum wsi, z charakterystycznym potrójnym hełmem wieży, nie sposób nie dostrzec podróżując kultową „ekspresówką”.
Nieopodal, kilka kilometrów w kierunku wschodnim, leży wieś Pstrowice. Kamienna świątynia powstała w XIII wieku. Przybudowano ją z XVIII i XIX stuleciu dobudowując prezbiterium i wieżę zachodnią. Obok placu kościelnego znajduje się niewielkie wyniesienie, zapewne miejsce upamiętnienia poległych żołnierzy niemieckich.
Po kościele w Krasnem został jedynie plac okolony resztką kamiennego muru. To zapewne efekt ideologicznej „walki klas” i społecznego przyzwolenia.
Niewiele dalej, we wsi Skrzynka kolejny ślad po świątyni. Wymazana z map, ale nie z pamięci. Trzeba żywić nadzieję, że pozostał po niej ślad w źródłach.
Kościół w Mostkowie należy do tzw. „neonów”, budowli neogotyckich czy neoromańskich powstałych głównie w XIX wieku. Wciąż nie mogę się do nich przekonać.
Z kolei świątynia w Dziedzicach stanowi próbę połączenia szlachetnej starości ze stylizowaną nowością. Zachodnia wieża nie pasuje do dużo starszego korpusu nawy, niczym tips na paznokciu, niby razem ale wyraźnie oddzielnie.
W Jesionowie z kolei zaskoczenie. Wprawdzie duża wieś, ale nie na tyle, by potrzebowała dwóch kościołów. A jednak. Obok XIII wiecznej perełki, przebudowanej w XIX wieku, postawiono nowy postmodernistyczny kościół. Konieczność, czy rozrzutność?
Kościół w Sulimierzu to obiekt klasycystyczny z neoklasycystyczną wieżą. Przykuwa uwagę formą i kolorem. Rozbłyśnie pełnym blaskiem po skończeniu prac elewacyjnych.
Ostatnią miejscowością z odwiedzonych tego dnia była wieś Giżyn. W XIX wieku powstała tu neogotycka świątynia wzniesiona z kamienia i cegły. Do końca wojny kościół ten użytkowała gmina ewangelicka. Po 1945 roku zamieniono go w magazyn nawozów. Nawet będąc w ruinie przyciąga i rozpala wyobraźnię. Nie można tego samego powiedzieć o modernistycznym kościele, wzniesionym w tejże miejscowości przez parafię katolicką w latach 30’ ubiegłego wieku. Nadal jest użytkowana, ale nie ma w sobie, tego czegoś.
