GOLENICE (Schildberg)
Duża wieś sołecka położona na Pojezierzu Myśliborskim w odległości 6 km na północny zachód od Myśliborza, przy średniowiecznym trakcie wiodącym dalej do Chojny. Powstała we wczesnym średniowieczu zapewne jako osada służebna dla pobliskiego grodu. Na kartach historii pojawiła się w roku 1276 w akcie zbycia dóbr (Castrum et Civitatem Schiltperge) należących do rycerza Dietricha von Kerkow na rzecz margrabiów brandenburskich. W okresie tym wieś uzyskała przejściowo prawa miejskie. Pod koniec wieku XIII w Golenicach osiadła rycerska rodzina von Wedel. W tym czasie swoje włości w Golenicach miały również rody von Jagow i von Osten. Pod koniec XVII wieku Golenice stały się własnością Georga von Derfflingera. Kolejna, władająca majątkiem rodzina von Rosey w zachodnim skraju wsi wybudowała pałac z rozległym parkiem a także nowy kościół. W XIX wieku właścicielami majątku były kolejno rody von Sydow i von Rieben. W roku 1901 pałac wraz z folwarkiem wszedł w skład książęcej domeny Hohenzollernów. W roku 1945, mimo położenia przy głównej trasie, zabudowa wiejska nie uległa zniszczeniu. W latach powojennych (1945-1976) miejscowość była siedzibą gminy.
Źródła
Architektura
Kościół usytuowano w zachodnim skraju wiejskiej zabudowy, na miejscu wcześniejszej średniowiecznej budowli. Utrzymany w stylu klasycystycznym
powstał jako istotny element zespołu rezydencjonalnego wybudowanego po zachodniej jego stronie. Otrzymał prosty układ przestrzenny, na który złożyły się; salowa nawa zamknięta od wschodu połową owalu, wieża zachodnia oraz północna przybudówka.
Korpus nawowy wymurowany w całości z cegły otrzymał plan prostokąta (24,60 x 10,80) zakończonego od wschodu owalną apsydą. Przestrzeń tą zamknięto tynkowanym płaskim stropem drewnianym oraz dachem dwuspadowym krytym dachówką ceramiczną ze stożkową połacią nad apsydą. W połaciach dachowych umieszczono po dwie proste lukarny doświetlające poddasze. Ściany zewnętrzne posiadające wyraźną płytką strefę cokołową w całości otynkowano i zwieńczono profilowanym gzymsem koronującym w formie wąskiego okapu. We wschodniej partii ściany południowej wykonano wtórnie wejście o prostokątnym ościeżu i drzwiach jednoskrzydłowych.
Otwory okienne korpusu nawowego otrzymały proste ościeża rozglifione do wnętrza ze skośnymi parapetami, zamknięte łukiem pełnym. Kolejne dwa okna oraz płytką wnękę o tym samym wykroju osadzono w ścianie apsydy. Środkowe partie elewacji bocznych wyodrębniono w formie pozornych ryzalitów zdobionych boniowaniem, ujętych po bokach lizenami. Okna tych ryzalitów umieszczono w prostokątnych płycinach.
Do ściany północnej, w jej wschodniej partii, dobudowano przybudówkę o planie kwadratu z oknem po stronie wschodniej. W dolnej części wykonano kryptę grobową z dużym oknem zamkniętym łukiem odcinkowym usytuowanym w przyziemiu ściany wschodniej. Piętro przeznaczono na lożę kolatorską otwartą do wnętrza kościoła oknem obramowanym rokokową dekoracją roślinno-figuralną i kartuszami herbowymi. Wnętrze zamknięto płaskim stropem oraz dachem trójspadowym łamanym krytym dachówką.
Wieża zachodnia, czterokondygnacyjna, otrzymała plan zbliżony do kwadratu (8,80 x 9,20). Ściany o zaokrąglonych narożach wymurowano z cegły i w całości otynkowano. Rozczłonkowano je gzymsem kordonowym oraz centralnie osadzonymi pojedynczymi oknami o półokrągłym zamknięciu odzwierciedlającymi podziały kondygnacyjne. Cześć z nich wtórnie zamurowano pozostawiając jedynie niewielkie prostokątne otwory. Ostanie okna w koronie ścian otrzymały wykrój eliptyczny. W górnej dwukondygnacyjnej, drewnianej części wieży, podziały zaakcentowano cokołem i belkowaniem, płytkimi lizenami zakończonymi jońskimi głowicami, ujmującymi półkoliście zamknięte otwory dzwonne. Ponad nimi umieszczono okrągłe tarcze mechanizmu zegarowego. Czterościenna latarnia zakończona została cebulastym hełmem krytym blachą z iglicą zakończoną kulą i krzyżem.
U podstawy wieży w ścianie zachodniej, wykonano otwór głównego wejścia do kościoła o prostych rozglifionych na zewnątrz ościeżach zamkniętych łukiem koszowym. Jednoskrzydłowe drzwi osadzono bardzo głęboko, po stronie wewnętrznej ościeża.
Plac kościelny otoczony niskim kamiennym murem pełnił funkcję lokalnej nekropolii. Bramki i furty wjazdowe usytuowano po stronie wschodniej, zachodniej oraz północnej. Obecnie jedyną przejezdną pozostaje bramka wschodnia. Na początku XX wieku po północnej stronie wiejskiej zabudowy utworzono nowy cmentarz z kaplicą przedpogrzebową. Czynny jest do dzisiaj, jednak większość nagrobków niemieckich po roku 1945 została usunięta.
Wyposażenie
W pobliżu kościoła.
