loading...
Zamknij wpis

HOHENLANDIN (Lędzin)

Bundesland: Brandenburg
Landkreis: Uckermark 

Niewielka wieś o średniowiecznym rodowodzie usytuowana w odległości ok. 11 km na zachód od miasta Schwedt. Najstarsza nota historyczna o Landitt zachowała się w traktacie pokojowym z roku 1250, zawartym między księciem pomorskim Barnimem I, a margrabiami brandenburskimi Johanem i Ottonem (Pommersches Urkundenbuch I, 398). W roku 1354 wieś powróciła do Pomorza. Od roku 1355 osada otrzymała dwuczłonową nazwę Hoghen Landyn. Około 1600 roku patronat nad majątkiem sprawowały w równym stopniu rodziny von Wichmannsdorf i von Biesenbrow. W wieku XVIII majątek zmieniał często właścicieli, by ostatecznie trafić w ręce rodziny Müllerów. Po roku 1945 wszystkie grunty uwłaszczono w efekcie czego powstało ponad 100 małych gospodarstw rolnych. W roku 1952 grunty ponownie znacjonalizowano tworząc Państwowe Gospodarstwo Rolne (LPG). Mimo przemian wieś zachowała typowo rolniczy charakter.

Źródła 

- Kościół wzniesiono pod koniec XIII wieku.
- Na początku XVI wieku dobudowano wieżę dachową. Nie zachowała się.
- Przebudowany w okresie baroku.
- Po roku 1822 rozebrano zakrystię północną.
- Odrestaurowany w XIX wieku. Wymurowano nowy szczyt zachodni, wieżę zwieńczono neogotyckim hełmem.
- W toku działań wojennych roku 1945 kościół został strawiony przez ogień.
- Odbudowany w latach 1951-1957.

Architektura

Kościół usytuowano we wschodnim skraju wiejskiej zabudowy, na sztucznym wyniesieniu otoczonym kamiennym murem. Świątyni nadano charakterystyczny dla wiejskiej architektury sakralnej Pomorza Zachodniego układ, złożony z prostokątnej nawy (14,5x10 m) oraz wyodrębnionego prostokątnego prezbiterium 8,5x7 m, od wschodu prosto zamkniętego.

Wszystkie ściany kościoła, posadowione na kamiennym fundamencie wymurowano z dobrze obrobionych kwadr granitowych łączonych zaprawą wapienną, ułożonych w regularne poziome warstwy. Dokładniej opracowano kwadry tworzące narożniki ścian oraz ościeża portali i okien. Przestrzenie nawy i prezbiterium oddzielono ostrołukiem tęczowym. Wnętrze zamknięto stopami belkowymi i dwuspadowymi dachami krytymi dachówką ceramiczną.

Do północnej ściany prezbiterium dobudowano zakrystię (niezachowana). Masywne słupy usytuowane w zachodniej części nawy stanowią pozostałość szkieletowej konstrukcji wieży dachowej (niezachowana).

Najbardziej dekoracyjnie opracowano wschodnią ścianę szczytową. W centrum osadzono zespół trzech okien o obustronnie rozglifionych ościeżach zamkniętych ostrołukiem i skośnymi parapetami. Prawdopodobnie środkowe okno było nieco wyższe od skrajnych. Szczyt, w całości kamienny, rozczłonkowano grupą trzech płytkimi blend w układzie piramidalnym i ostrołukowym wykroju. W wyższej środkowej blendzie wykonano wtórnie niewielki okulus w ceglanym obramieniu.  

Szczyt zachodni został na nowo wymurowany cegłą maszynową po roku 1945. W jego osi wykonano trzy otwory w układzie piramidalnym o wąskich uskokowych ościeżach zamkniętych ostrołukiem. Przesłonięte zostały żaluzjami dla lepszego rozchodzenia się dźwięku dzwonu zawieszonego w tej części poddasza (dawnej wieży). Poniżej zachował się ślad po płytkich blendach, prawdopodobnie w liczbie trzech. Obecnie dobrze widoczne jest kamienne ościeże blendy środkowej z zamurowanym niewielkim prostokątnym otworem. W jego miejsce wykonano wtórnie obecne okrągłe okno.     

Do wnętrza kościoła wiodły cztery portalowe wejścia. Portal zachodni usytuowano na osi kościoła. Dwuuskokowe ościeże zamknięto delikatnym ostrołukiem, z dodatkowym wieńcem kwadr w archiwolcie. Po zniszczeniach został przebudowany i pomniejszony. Portale w ścianach północnej i południowej nawy, otrzymały jednouskokowe ościeża zamknięte ostrołukiem z elementem zwornikowym i dodatkowym wieńcem kwadr w archiwolcie. W późniejszym okresie zostały zamurowane. Ostatni z portali, tak zwany kapłański, usytuowano w zachodnim skraju południowej ściany prezbiterium. Zapewne posiadał identyczną formę jak portale w nawie. W bliżej nieokreślonym czasie został przemurowany. Obecnie, ostrołukowo zamknięte ościeża pokryto zaprawą tynkarska. Jednoskrzydłowe drzwi strzegą dostępu do wnętrza.      

Okna zachowały w większości pierwotną formę, nieliczne tylko przemurowano bądź zamurowano. Osadzono je symetrycznie, na przestrzał, po cztery w ścianach nawy oraz jedno w ścianie północnej i dwa w ścianie południowej prezbiterium.  Wąskie, proste, obustronnie rozglifione ościeża zamknięto ostrołukiem. 

Plac kościelny wydzielony został wysokim kamiennym murem, pełniącym funkcję oporową. Bramki wejściowe usytuowano po stronie południowej i zachodniej. Teren wokół kościoła po dziś dzień pełni funkcję lokalnej nekropolii. Przy wschodniej ścianie prezbiterium zachowała się prostokątna parcela grzebalna otoczona metalowym płotem. 

Wyposażenie 

- Organy z 1839 roku wykonane w warsztacie Friedricha Leopolda Morgensterna z Gubina. W 1913 roku organomistrz Albert Kienscherf z Eberswalde wmontował w istniejący prospekt nowy instrument. Metalowe piszczałki zarekwirowano w roku 1917 na potrzeby wojenne. Powojenne remonty instrumentu miały miejsce w latach 1957 i 1970. Dziesięć głosów, dwa manuały i pedał.
- Dzwon z 1480 roku o średnicy 94 cm. Widnieje na nim inskrypcja podkreślona fryzem z motywem roślinnym. Zawieszony na konstrukcji dawnej wieży zachodniej.
- Dwie lipowe rzeźby pochodzące z ołtarza szafiastego, wykonane prawdopodobnie pod koniec XV wieku: Matki Bożej z Dzieciątkiem, o wysokości 105 cm, i św. Jakuba Starszego, o wysokości 97 cm. Od 1932 w muzeum w Schwedt/Oder.  
 

Pozostałe wyposażenie nowe, neogotyckie.

Aneks. 

Niedaleko kościoła znajdują się ruiny dawnego zamku, o cechach fortyfikacyjnych, zbudowanego w 1861 roku przez Ferdinanda Neubatha dla Wilhelma Georga von Warburga. Po wspaniałej, asymetrycznej budowli wzniesionej w stylu normańskim lub tudorskim z charakterystycznymi wieżami i blankami pozostały jedynie mury zewnętrzne. Założenie parkowe powstało po 1826 roku według planów Petera Josepha Lenné. Obecnie jest własnością gminy. W sąsiedztwie pałacu i parku zachowały się pozostałości zabudowań folwarcznych; gorzelni z młynem parowym, stajni i stodoły oraz dom dozorcy.

 



Do góry
Array ( [status] => 1 )