DOŁGIE ( Langenhagen )
województwo: zachodniopomorskie
powiat: gryfiński
gmina: Gryfino
diecezja: szczecińsko-kamieńska
dekanat: Gryfino
Niewielka osada położona w połowie odległości między Gryfinem i Pyrzycami. W starszych dokumentach funkcjonowała też pod nazwą – Długie.
Źródła
- Osada wymieniona po raz pierwszy w dokumentach z 1269 roku, Pommersches Urkundenbych II, 216.
- Kościół wzniesiono na przełomie XV i XVI wieku.
- Po roku 1945 świątynia nieużytkowana, popadła w ruinę.
- 5 stycznia 1969 roku odbudowany kościół poświęcono.
Architektura:
Kościół założono na naturalnym wyniesieniu we wschodnim skraju wsi. Jest to typowa budowla salowa, wzniesiona na planie prostokąta bez chóru i wieży, orientowana. Wszystkie ściany wymurowano z kamienia narzutowego nieznacznie tylko przyciosanego, łączonego zaprawą wapienną z ułamkami cegieł – tzw. truskawka. Z pierwotnego założenia w elewacjach północnej i południowej zachowało się kilka symetrycznie osadzonych okien (obecnie zamurowane), o wąskich, rozglifionych na zewnątrz ościeżach, zamkniętych łukiem półokrągłym. Zachowały się także dwa okna w elewacji wschodniej, również o półokrągłym wykroju. Kościół nie posiadał portalu południowego. Wejście wiodło przez portal północny, zamknięty łukiem odcinkowym, osadzony w ostrołukowej blendzie, oraz przez portal zachodni, niezachowany.
Po roku 1945 kościół nie był użytkowany i beztrosko dewastowany szybko popadł w ruinę. Mury zostały też częściowo rozebranego do połowy wysokości. W roku 1969 ruina przeszła na własność Kościoła i została odbudowana na zasadzie rekonstrukcji z uwidocznieniem wyraźnej granicy między fazami budowy. W części odbudowanej zastosowano także kamień narzutowy łączony jednak zaprawą cementową oraz cegłę w detalu.
Podczas odbudowy zmieniono układ i wykroje okien w elewacjach południowej i północnej na ostrołukowe, centralnie osadzone obok siebie. Na nowo wymurowano ścianę zachodnią z uskokowym, ostrołukowym portalem wykonanym w cegle. Na nowo wymurowano też schodkowe szczyty z okulusami w obramieniu ceglanym. Szczyt zachodni zwieńczono dodatkowo niewielką wieżyczką-dzwonnicą, w której umieszczono niewielki dzwon. We wschodnich narożach ścian dobudowano kamienne skarpy wzmacniające budowlę. Budowla kryta jest ceramicznym dachem dwuspadowym.
Wszystkie ściany obiega prostokątny cokół z kamienia oraz współczesny, ceglany gzyms koronujący. Plac kościelny o regularnym zarysie otoczony jest kamiennym murem z bramą i furtami od zachodu (obecnie otynkowane). Od strony północnej mur graniczący z drogą pełni rolę oporową, podtrzymując skarpę, na której wzniesiona jest świątynia. Plac kościelny pełnił w przeszłości rolę cmentarza.
Świątynia i otaczający ją teren bardzo dobrze utrzymane, są dziś przykładem właściwej opieki nad odziedziczonym dobrem kultury, wynagradzającym w pewien sposób wcześniejszą beztroskę.
Wyposażenie:
Wyposażenie pierwotne nie zachowało się bądz uległo rozproszeniu.
