BLUMENHAGEN
Bundesland: Meklemburg
Landkreis: Uecker-Randow
Niewielka wieś o średniowiecznym rodowodzie położona w odległości 9 km na zachód od Pasewalk. Bliskość ośrodka miejskiego sprawia, iż pierwotny typowo rolniczy charakter osady przeobraża się stopniowo w agroturystyczny.
Najstarsze świadectwo pisane pochodzi z 1375 roku. Miejscowość wymieniona została w inwentarzu domeny cesarskiej jako nadanie dla rodu von Arnim. Po 1618 roku została odsprzedana rodzinie von Werbel. W późniejszym okresie jeszcze wielokrotnie zmieniali się jej użytkownicy. Swoje własności we wsi mieli między innymi kupcy ze Szczecina: Meyen i Necker. W roku 1578 Blumenhagen należała do większych wsi w okręgu Uckermark. Znajdowało się w niej 25 gospodarstw chłopskich o łącznym areale 55 włók użytków. Około roku 1582 okolice osady penetrowane były przez elektorskich fabrykantów saletry, poszukujących surowca do wyrobu prochu strzelniczego. Podczas wojny trzydziestoletniej wieś wyludniła się i zubożała. Dopiero w XVIII wieku po włączeniu jej do Prus i utworzeniu komory celnej, odzyskała swoją dawną świetność. Pod koniec XVIII wieku wieś uzyskała połączenie kolejowe z Neubrandenburgiem i Pasewalk. Na początku wieku XIX, w rozrastającej się dynamicznie miejscowości, znajdowały się między innymi: cztery duże gospodarstwa chłopskie (do 90 ha), dwa gospodarstwa średnio obszarowe (do 30 ha), szynkarz (z 17 ha), mniejsze gospodarstwa chłopskie, w sumie 26 domostw mieszkalnych. Po 1945 roku grunty skomasowano i utworzono gospodarstwo rolne (600 ha) będące pod radzieckim zarządem wojskowym (SMAD). Krótko potem ziemię rozparcelowano między 46 chłopów i robotników rolnych oraz 37 przesiedleńców. W roku 1954, zgodnie z wytycznymi biura politycznego wprowadzającego gospodarowanie socjalistyczne, grunty ponownie scalono i utworzono państwowe gospodarstwo rolne (LPG) prowadzące produkcję zwierzęcą. Zamknięto je w 1981 roku a następnie sprywatyzowano.
Źródła
- Kościół wzniesiono w XIII wieku.
- W wieku XVII przy kościele mieścił się urząd parafialny obsługujący dwie filie: Stolzenburg i Dargitz.
- W roku 1840 pożar strawił nadbudowę wieży oraz więźbę dachową.
- Odbudowano ją w 1890 roku.
Architektura
Kościół usytuowano pośrodku wsi na sztucznie usypanym niewielkim wyniesieniu, otoczonym kamiennym murem. Budowla wzniesiona na planie prostokąta, otrzymała formę złożoną z jednoprzestrzennego i prosto zamkniętego prezbiterium oraz masywu wieżowego, tej samej szerokości co nawa. Wszystkie ściany posadowione na kamiennym fundamencie, wymurowano z dobrze obrobionych kwadr granitowych łączonych zaprawą wapienną, ułożonych w regularne warstwy. Podziały horyzontalne wyznaczają: strefa cokołowa zakończona fazowaniem obiegającym całą budowlę i zachodzącym na ościeża portali oraz profilowany gzyms koronujący, który również zachodzi częściowo na ścianę wschodnią.
Szczęśliwie zachowały się pierwotne otwory okienne o wąskich i mocno rozglifionych na zewnątrz ościeżach, zamkniętych ostrołukiem. Obok okien pojedynczych, w ścianach północnej i południowej, znajdują się również tryforia w układzie piramidalnym o uskokowych ościeżach. Prawdopodobnie powstały one w późniejszym okresie. Pośrodku ścian znajdują się również niewielkie blendy o ostrołukowym wykroju.
Inspiracją dla takiego rozwiązania była zapewne ściana wschodnia, w której trzy wąskie okna w układzie piramidalnym osadzone zostały centralnie w dużej ostrołukowej blendzie. Motyw ten powtórzony został także w szczycie, w postaci trzech ostrołukowych blend w układzie piramidalnym. Ponad blendą środkową znajduje się niewielkie ostrołukowe okienko. Ceglana sterczyna wieńcząca szczyt, wykonana została zapewne w XIX wieku.
Główne wejście do świątyni znajduje się w ścianie zachodniej podstawy wieży. Duże, trójuskokowe ościeże wykonane z klińców i kwadr granitowych, zamknięte jest archiwoltą z elementem zwornikowym. Spoczywa ona na płytach kapitelowych żłobionych ozdobnym reliefem i fazowanych oddolnie. Krawędzie ościeża zdobione są na przemian: wałkiem i holkielem. Drugi portal znajduje się pośrodku ściany południowej. Posiada on dwuuskokowe ościeże wykonane z klińców i kwadr granitowych zamknięte ostrołukiem. Obecnie jest on zamurowany.
Wnętrze nawy zamknięte jest płaskim stropem belkowanym i dwuspadowym dachem krytym dachówką ceramiczną.
Do wschodniego skraju ściany północnej, w bliżej nieokreślonym czasie, dostawiono pomieszczenie zakrystii. Prostokątna w planie przybudówka wzniesiona została z kwadr granitowych z niewielkim udziałem otoczaków i cegły, którą wykorzystano w obramieniu wschodniego wejścia. Posiada ono proste ościeże zamknięte łukiem odcinkowym. W ściance zachodniej znajduje się niewielkie ostrołukowe okienko. Zakrystia posiadająca jeszcze częściowo sklepienie kolebkowe zamknięta jest dachem pulpitowym krytym dachówką.
Podstawa wieży wzniesiona na planie prostokąta wykonana została w całości z kwadr granitowych. Szerokością i wysokością równa jest nawie. W ścianach obwodowych dostrzec można pojedyncze okna szczelinowe doświetlające wnętrze kruchty wieżowej i ciągu komunikacyjnego. Nadstawa wieży o kwadratowym przekroju, wykonana jest w konstrukcji szkieletowej, szalowanej, na stałe zintegrowanej z więźbą i połaciami dachu. W oszalowaniu znajdują się niewielkie kwadratowe otwory przesłonięte żaluzjami. Wieża zamknięta jest ostrosłupowym hełmem krytym łupkiem skalnym. Wieńczy go iglica z kulą i chorągiewką, na której widnieje data 1890.
Na ścianie zachodniej podstawy wieży, po prawej stronie portalu, znajduje się duże epitafium poświęcone poległym w latach 1914-1918 żołnierzom, którzy wywodzili się z tej miejscowości.
Kościół wzniesiono na niewielkim wyniesieniu sztucznie usypanym, otoczonym kamiennym murem z bramkami od południa wykonanymi z cegły. Regularna parcela porośnięta starodrzewem spełnia nadal funkcję przykościelnego cmentarza. Po wschodniej stronie kościoła znajduje się mauzoleum rodziny Flügge. Doskonały stan utrzymania kościoła i jego otoczenia, świadczy jak najlepiej o mieszkańcach tej miejscowości.
Wyposażenie
- Retabulum trzyczęściowe z początków XVI wieku, pochodzące z kościoła w Woddow z płaskorzeźbionymi przedstawieniami figuralnymi. W szafie środkowej, scena ukoronowania Maryi w otoczeniu błogosławionych kobiet, w skrzydłach apostołowie. Samo obramienie retabulum pochodzi z wieku XVII.
- Ambona z rzeźbioną balustradą z XVII wieku, również pochodząca ze świątyni w Woddow.
- Pozytyw organowy wykonany w 1984 roku przez Aleksandra Schuke.
- Dzwon odlany w 1890 roku w Szczecinie przez Carla Voss.