WIERZCHLAS ( Falkenwalde )

województwo: zachodniopomorskie

powiat: gryfiński

gmina: Mieszkowice

diecezja: szczecińsko-kamieńska

dekanat: Mieszkowice

parafia: Mieszkowice – filia p.w. M.B. Częstochowskiej

Niewielka wieś położona nad rzeczką Kurzycą (prawym dopływem Odry), w sąsiedztwie drogi Chojna-Mieszkowice w odległości 4km na północ od tych ostatnich. Średniowieczny rodowód osady zdradza zachowany w północnej jej części plan owalnicy. Na początku XX wieku wieś znajdowała się w rękach niemieckich książąt Schliffen. Obok kościoła na uwagę zasługują: zabudowania pofolwarczne, rozległy popałacowy park krajobrazowy założonym w XVIII wieku ze stawem i bogatym drzewostanem, oraz wiele budynków mieszkalnych o konstrukcji szkieletowej.

Źródła

- Wieś wymieniona została po raz pierwszy w źródłach historycznych w 1333 roku pod nazwą Yakrawold.

- Kościół wzniesiono w 1730 roku.

- Po roku 1945 kościół był nieużytkowany.

- Poświęcony 14 kwietnia 1963 roku.

Architektura:

Kościół usytuowany został w północnej części wrzecionowatego nawsia na czworokątnej kwaterze wydzielonej wysokim murem. Jest to budowla salowa o planie wydłużonego prostokąta, orientowana, z wieżą zachodnią nadbudowaną nad nawą. Ściany wzniesione zostały na kamiennym fundamencie. Obecne otynkowanie uniemożliwia ściślejsze określenie faktury murów. Wydaje się, iż do ich wzniesienia wykorzystano cegłę, przy prawdopodobnym, niewielkim udziale kamienia. Okna osadzono wysoko w ścianie; po trzy w elewacjach północnej i południowej oraz dwa we wschodniej. Posiadają one ten sam wykrój, proste ościeża bez parapetów, zamknięte łukiem odcinkowym. W elewacji zachodniej osadzone jest wejście portalowe o prostych ościeżach zamkniętych łukiem półokrągłym. Całość wnętrza nakryta jest stropem belkowanym i dwuspadowym ceramicznym dachem.

Od strony południowej dobudowana jest kruchta o planie prostokąta kryta dachem dwuspadowym, poprzecznym do osi kościoła. W jej ścianie południowej znajduje się wejście portalowe o prostych ościeżach zamkniętych półkoliście. Nad wejściem niewielka, okrągła blenda. W ścianie zachodniej i wschodniej niewielkie okienka doświetlające, o tym samym wykroju, co portal.

Wieża zachodnia o planie kwadratu nadbudowana jest nad nawą i osadzona w więźbie dachowej. Posiada konstrukcję szkieletową wypełnioną cegłą. We wszystkich elewacjach znajdują się niewielkie okienka o prostokątnym wykroju doświetlające wnętrze. Wieżę wieńczy smukły hełm z latarnią zakończony iglicą i krzyżem, całość kryta jest blachą cynkową.

Plac kościelny pełniący niegdyś również funkcję cmentarza otoczony jest kamienno-ceglanym murem. Jego podstawa wzniesiona wyłącznie z kamienia jest starsza od ceglanej nadbudowy wykonanej zapewne w XIX wieku. Pochylenie ścian podstawy świadczy o funkcji oporowej, jaką ten mur pełni, stwarzając przy okazji militarystyczne wrażenie bastionu. Wejście na plac znajduje się od strony zachodniej i wiedzie przez okazałą, renesansową bramę o półkolistym wykroju, zwieńczoną trójkątnym szczytem. Plac kościelny i jego otoczenie jest pieczołowicie pielęgnowane i zadbane, wystawiając jak najlepsze świadectwo lokalnej społeczności.