PIASECZNO ( Neuendorf )

Województwo: zachodniopomorskie

Powiat: gryfiński

Gmina: Banie

Diecezja: szczecińsko-kamieńska

Dekanat: Banie

Parafia: Banie - filia pw. Matki Bożej Królowej Różańca Świętego

Duża wieś kolonizacyjna z czasów templariuszy o czytelnym średniowiecznym układzie owalnicowym, (obecnie ulicowym). Położona w odległości 6 km na południe od Bań na trasie Myślibórz - Gryfino.

Źródła

- Wzmiankowana po raz pierwszy w 1281 roku.

- W roku 1303 wspomina się Heidenreicha (sołtysa, niemiecko wtedy już brzmiącego Niendorp) jako swiadka czynności templariuszy dotyczącej Lubanowa.

- W kolejnych źródłach miejscowość wymienia się pod nazwami: 1370 Nigendorp, 1459 Niendorf, 1487 Neuendorf, 1571 Nigendorf, do 1945 Neuendorf (w znaczeniu Nowa Wieś).

- Początkowo wieś należała do bańskich templariuszy, po kasacie zakony weszła w skład domeny swobnickich joannitów.

- Od 1680 roku we władaniu margrabiów ze Schwedt.

- Podczas ostatniej wojny znajdował się we wsi obóz jeniecki.

- Po wojnie nazwę Nowa Wieś zmieniono na Piaseczno, wywodząc ją od pobliskiego jeziora Piasecznik.

- Kościół poświęcono i przywrócono do kultu 13 I 1946 roku.

Architektura:

Architektura kościoła wskazuje, iż powstał on jeszcze przed rokiem 1250. Usytuowana w centrum wsi budowla, reprezentuje bowiem doskonały przykład orientowanej, salowej świątyni, rozplanowanej na rzucie prostokąta z wyodrębnionym prezbiterium, zakończonym półokrągłą apsydą. Od zachodu wieża tej samej szerokości co nawa. Wszystkie ściany wykonane są z dokładnie obrobionych kwadr granitowych o zbliżonej wielkości i regularnym wątku. Kościół obiega ukośnie fazowany cokół, który nie zachodzi jednak na ościeża portali. W 1851 roku część chórową poszerzono do szerokości nawy, przemurowano szczyt wschodni i nieco powiększono pierwotny wykrój okien.

Elewacja północna posiada pięć otworów okiennych zamkniętych półkoliście o skośnych parapetach. Przy czym okno sąsiadujące z elewacją wieży posiada znacznie wydłużone ościeża.

Takie samo rozplanowanie i wykrój okien posiada elewacja południowa. W ścianie tej znajduje się relikt niedużego granitowego portalu będący pewnym ewenementem w architekturze Pomorza Zachodniego. Jego archiwolta o łuku zbliżonym do połokrągłego wykuta jest bowiem z jednego bloku granitowego. Ciekawy jest również granitowy portal w południowej elewacji wieży o nadwyraz wąskich i wysokich ościeżach, zwieńczonych łukiem płokrągłym. Stanowił on pierwotne, zewnętrzne wejście na wyższe kondygnacje wieży i być może na emporę chórową. Oba portale są obecnie zamurowane.

W ścianie zachodniej wieży znajduje się trójuskokowy, ostrołukowy portal, wykonany z dokładnie obrobionych ciosów i klińców granitowych. Po obu jego stronach znajdują się dwa okna o głębokich i mocno rozglifionych na zewnątrz ościeżach. Zwieńczone są one niemal półokrągło i posiadają skośne parapety. Górna partia wieży w roku 1960 została obniżona i przemurowana, a konstrukcja drewniana na nowo wykonana i odeskowana, kryta dachem namiotowym.

Ściana wschodnia w wyniku poszerzania prezbiterium również została przemurowana. Świadczy o tym nieznacznie zachwiany wątek kwadr granitowych w szczycie, a także obecność ceglanego gzymsu otaczającego apsydę. Apsyda idealnie półokrągła w planie, posiada sklepienie krzyżowe i stożkowy dach. Znajdują się w niej trzy okna osadzone promieniście, o wąskich ościeżach i skośnych parapetach, zamknięte półokrągło.

Nawa posiada płaski, otynkowany strop, kryty dachem dwuspadowym. Wszystkie dachy pokryte są ocynkowaną blachą co nie jest szczęśliwym rozwiązaniem dla tego typu architektury. Plac kościelny o nieregularnym obrysie otoczony jest kamiennym murem z dwiema bramkami. Od zewnątrz wspierają go masywne skarpy. Przy bramce południowej znajduje się pomnik poświęcony mieszkańcom wsi, którzy zginęli w czasie I wojny światowej. Plac kościelny pełnił niegdyś fukcję cmentarza. Nowy cmentarz (ewangelicki) zlokalizowano w południowo-zachodniej części wsi przy drodze do Swobnicy. Dziś pozostała po nim jedynie aleja lipowa.