Architektura Pomorza

Niewielka wieś o średniowiecznym rodowodzie położona na skraju doliny Iny w odległości 4 km na północ od Stargardu Szczecińskiego. W dokumencie z roku 1229 potwierdzającym nadania księcia Barnim I i jego matki Mirosławy poczynione na rzecz stargardzkich joannitów, obok osad leżących w Ziemi Stargardzkiej: Żalęcino , Kolin, Tychno, Strachocin, Ulikowo, Sadłowo, Łęczyca […] wymieniono również Klępino. Jeszcze w XIII wieku Joannici przeprowadzili akcję kolonizacyjną osadzając przybyłych z Europy osadników na prawie niemieckim. Z tego okresu pochodzi zachowany po dziś dzień układ zabudowy w formie ulicówki. W 1364 roku wieś Klępino została zakupiona przez rajców Stargardu i do końca XIX wieku pozostawała własnością miasta. W tym też okresie była największą wsią w okolicy, liczyła 22 gospodarstwa rolne o powierzchni 20-60 ha. W latach 1945-1954 Klępin było wsią gminną, skupiającą dziesięć okolicznych sołectw. Do Klępina należała osada Cisownik, położona nad rzeką Małką, obecnie zniszczona i wyludniona. Z pożogi wojennej ocalał szczęśliwie dziewiętnastowieczny budynek dawnej szkoły i kilka domostw wzniesionych w konstrukcji szkieletowej (szachulec). Niestety los był mniej łaskawy dla klępińskiego kościoła. Po zakończeniu działań wojennych został zniszczony przez łupiące okolicę wojska sowieckie. Zdewastowany i opuszczony popadł w ruinę. Dopiero po transformacji ustrojowej nastał sprzyjający czas na jego odbudowę. 13 stycznia 1990 roku rozpoczęły się prace oczyszczania ruin z gruzu, kamieni i rosnących drzew. Trud ten podjęła cała lokalna społeczność inspirowana przez radę parafialną i duszpasterzy.

- Kościół zbudowano w początkach XV wieku.

- Wiosną 1945 roku świątynię zniszczyły oddziały sowiecki.

- Odbudowany w latach 1990 - 1992 według projektu architekta Walentego Zaborowskiego społecznym wysiłkiem mieszkańców Klępina, przy wsparciu parafii św. Józefa ze Stargardu. Wyposażany do roku 1999.

- Poświęcony dwunastego września 1999 roku.

Kościół usytuowano pośrodku wsi przy rozwidleniu dróg prowadzących do Lubowa i Małkocina, na parceli wydzielonej kamiennym murem. Jest to budowla salowa, orientowana, wzniesiona na planie prostokąta, bez wyodrębnionego prezbiterium i wieży zachodniej, zamknięta od wschodu półkoliście.

 

Wszystkie ściany posadowione na kamiennym fundamencie wymurowano z różnej wielkości kamieni polodowcowych (otoczaków), wiązanych zaprawą wapienną bez zachowania regularności wątku. W narożach zastosowano głazy o znacznie większych rozmiarach niż w innych partiach muru. Cegły użyto jedynie w detalu architektonicznym: obramieniu portalu, okien, blend zdobiących szczyt zachodni i uskokowym gzymsie koronującym.

 

Przyjęta podczas odbudowy zasada rekonstrukcji pozwoliła w oparciu o zachowane archiwalia odtworzyć pierwotną formę i piękno obiektu.

 

Najbardziej dekoracyjny jest szczyt zachodni. Cała jego przestrzeń rozczłonkowana jest pionowymi pilastrami przechodzącymi w kostkowe sterczyny. W wydzielonych w ten sposób połaciach ścian znajdują się blendy w układzie piramidalnym o uskokowych ościeżach zamkniętych ostrołukiem. Obecnie w dwóch blendach wykonano otwory okienne.

 

W ścianie zachodniej znajduje się główny portal wejściowy do świątyni. Jego uskokowe obramienie zamknięte jest ostrołukiem. Prawdopodobnie drugi portal o identycznej bądź zbliżonej formie znajdował się w ścianie południowej w tym samym miejscu, w którym obecnie zlokalizowany jest łącznik wiodący do zakrystii. Podobny wykrój posiadają otwory okienne rozmieszczone symetrycznie po obwodzie kościoła. Rozglifione dwustronnie, uskokowe, ostrołukowo zamknięte ościeża wypełnia maswerk z laskowaniem.

 

Wnętrze zamknięte było pierwotnie płaskim stropem belkowanym. Przy odbudowie zrezygnowano z takiego rozwiązania i zastąpiono je otwartą więźbą dachową podbitą boazerią. Powiększyło to znacznie przestrzeń kościoła umożliwiając jednocześnie wzniesienie empory chórowej wspartej na dwóch słupach. Nad całością rozpostarto dach dwuspadowy z wielopołaciowym zamknięciem wschodnim kryty dachówką ceramiczną. W zachodniej części dachu wzniesiono niewielką sygnaturkę zwieńczoną krzyżem.

 

We wnętrzu założono nową posadzkę. Zrezygnowano z płytek ceramicznych na rzecz praktyczniejszej terakoty, marmuru i granitu. Pozostałością pierwotnej posadzki są dwie płytki przytwierdzone na ścianie frontowej z wyżłobionymi inicjałami i datą.

 

Po południowej stronie świątyni wybudowano zakrystię w formie nawiązującej do architektury kościoła i połączoną z nim łącznikiem. Teren kościelny o regularnym, prostokątnym planie otoczony jest kamiennym murem krytym dachówką ceramiczną. W przeszłości pełnił on funkcję cmentarza. Druga nekropolia powstała w późniejszym okresie poza zabudowaniami gospodarskimi na północ od kościoła.

 

Fotografie archiwalne ukazują jeszcze jeden element architektury, który jednak nie zachował się. Była nim wieża-dzwonnica dostawiona do kościoła od strony zachodniej. Posiadała konstrukcję szkieletową, szalowaną, w charakterystycznej dla regionu formie graniastosłupa zwężającego się nieznacznie ku górze, krytego szpiczastym hełmem ostrosłupowym. Wieńczył go krzyż lub iglica z chorągiewką. We wnętrzu znajdował się dzwon, o którym nic bliżej nie wiadomo. Mieszkańcy kępina ufundowali nowy dzwon poświęcony pamięci papieża Jana Pawła II. Zawieszono go na tymczasowej, prowizorycznej dzwonnicy. Właściwa, współgrająca w swej formie z architekturą kościoła znajduje się obecnie w fazie realizacji.

 

Kościół wzorowo odbudowany i utrzymywany jest doskonałym przykładem harmonijnego współdziałania lokalnej społeczności, która w poszukiwaniu swojej tożsamości sięga do historycznych korzeni swojej małej ojczyzny.

Wyposażenie: