Architektura Pomorza

Niewielka wieś położona przy lini kolejowej Wysoka Kamieńska - Kamień Pomorski, oraz nieco na uboczu od głównego traktu z Kamienia Pomorskiego do Golczewa.

Źródła

Architektura:

Istnieją do dziś rozbieżności co do czasu powstania świątyni. Wzmianka źródłowa o pracującym w niej księdzu wskazywałaby na wiek XIV. Niekiedy powstanie korpusu kościoła przesuwa się nawet na koniec wieku XIII. Materiał z którego wykonane są ściany zdaje się tego nie potwierdzać. Być może chodzi o wcześniejszą świątynię, która została zastąpiona w późniejszym czasie obecną. Historiografia niemiecka opowiada się raczej za XV wiekiem.

Kościół w formie salowej, prostokątnej i orjentowanej świątyni zlokalizowano przy drodze przebiegającej przez wieś. Wszystkie mury wzniesiono z nieznacznie tylko przyciosanych od lica, dużych głazów narzutowych o przypadkowym układzie. Mniejszych kamieni użyto jako materiału wyrównującego. Cegłę spotkamy wyłącznie w obramieniach portali i okien oraz w dobudowanym od wschodu i tetragonalnie zamkniętym, oskarpowanym prezbiterium. Sugeruje to iż ta część świątyni powstała w późniejszym czasie. Być może na przełomie XVII lub XVIII wieku razem ze wzniesioną wtedy wieżą zachodnią.

Znajdujące się w ścianach kwadratowe otwory okienne, z których niektóre tylko zamknięte są łukiem odcinkowym, wydają się być wtórnymi. Ustalenie ich pierwotnego kształtu jest dziś nie możliwe.

Z pośród zachowanych portali, najstarszym i być może jedynym oryginalnym, jest portal północny, trójuskokowy. Pierwszy z tworzących go ceglanych uskoków posiada formę ostrołukową, następne zamknięte są półokrągło. Portal zachodni, dwuuskokowy w obramieniu ceglanym, zamknięty jest delikatnym ostrołukiem. Śladów portalu południowego tak charakterystycznego dla granitowych świątyń pomorskich nie stwierdziłem.

Pozostały natomiast ślady wieży zachodniej. Jej kwadratową (węższą od korpusu kościoła) podstawę, wytyczają ułożone glazy narzutowe. Wystające zaś częściowo z elewacji zachodniej głazy wskazują, iż jej wysokość bliska była wysokości ścian kościoła. Na kamiennej podstawie opierała się drewniana konstrukcja wieży, odeskowana i zwieńczona szpiczastym hełmem, krytym łupkiem skalnym. W roku 1922 przeprowadzono gruntowny remont wieży. Niestety po wojnie ją rozebrano. Jej dokładną formę znamy jedynie dzięki zachowanym archiwalnym fotografiom.

Kościół posiada prosty strop drewniany i kryty jest blaszanym dachem dwuspadowym, nad częścią prezbiterialną zamkniętym trójdzielnie. (Kształt i kolor użytej blachy raczej nie dodają świątyni piękna. Warto byłoby powrócić raczej do pokrycia ceramicznego). Teren kościelny wytyczony był drewnianym płotem i pełnił do roku 1945 funkcję cmentarza.

Świątynia zadbana i dobrze utrzymana jak na skromne możliwości wspólnoty parafialnej.

Wyposażenie:

Wyposażenie zabytkowe nie zachowało się, nie licząc:

Brak jakichkolwiek śladów pożaru każe przypuszczać, iż wyposażenie kościoła zaraz po wojnie (w momencie adoptowania świątyni do celów magazynowych) uległo zniszczeniu. Bezpowrotnie utracono więc wsparte na słupach drewniane empory i ołtarz ambonowy. Nic też nie wiemy o losie znajdującego się w świątyni instrumentu organowego.