SKOLWIN ( Stettin Odermünde )
województwo: zachodniopomorskie
powiat: szczeciński (grodzki)
gmina: Szczecin
diecezja: szczecińsko-kamieńska
dekanat: Szczecin-Żelechowo
parafia: Chrystusa Króla
Dawna wieś rybacka sięgająca swym rodowodem wczesnego średniowiecza o wyraźnie zachowanym kształcie owalnicy, położona na wysoczyźnie i zboczach Wzgórz Warszewskich. Na przełomie XIX i XX wieku w dolinie Odry powstały liczne zakłady dające początek nowej części osiedla o wyraźnie przemysłowym charakterze. Po roku 1946 Skolwin został włączony w granice miasta Szczecina.
Źródła
- Osada wzmiankowana po raz pierwszy w 1186 roku.
- W roku 1286 biskup kamieński Herman udzielił proboszczowi kościoła Mariackiego w Szczecinie duchowej władzy nad wybudowanym kościołem w Skolwinie.
- W 1484 roku kościół wraz z osadą przeszedł na własność kolegiaty Mariackiej w Szczecinie.
- W drugiej połowie XV wieku świątynia została gruntownie przebudowana.
- W czasie wojny trzydziestoletniej kościół został poważnie uszkodzony.
- Obecną formę otrzymał po odbudowie w 1689 roku.
- W drugiej połowie XVII wieku jest już tylko kościołem filialnym parafii Szczecin-Glinki.
- Ocalałą z pożogi wojennej świątynię poświęcono 11 sierpnia 1946 roku, nadając jej wezwanie Chrystusa Króla.
Architektura:
Kościół wzniesiono w centrum osady na planie prostokąta, bez wyodrębnionego prezbiterium z wieżą od strony zachodniej. Ściany tej orientowanej świątyni wykonano w całości w cegle gotyckiej. Kamienny jest jedynie fundament złożony z dużych głazów narzutowych. Całość obwiedziono fazowanym cokołem oraz zwieńczono półkolistym gzymsem ceglanym z belką drewnianą.
W ścianach znajdują się okna zwieńczone - charakterystycznym dla barokowej przebudowy - łukiem odcinkowym. Szczyt wschodni dekorowany jest trzema ostrołukowymi blendami w układzie piramidalnym. Od południa dobudowano kruchtę i zakrystię.
Wejście do świątyni wiedzie przez ostrołukowy portal znajdujący się w zachodniej elewacji wieży. Posiada on uskokowe, fazowane ościeża. W ścianie południowej i północnej spotykamy znacznie uboższe portale o łuku półkolistym. Portal północny jest obecnie zamurowany. Zarówno portale jak i okna pochodzą z okresu barokowej przebudowy świątyni.
Wieża wzniesiona została na planie kwadratu. Dolna część ceglana podzielona jest wizualnie na kondygnacje gzymsem kordonowym. Zdobią ją liczne, symetrycznie rozłożone blendy o łuku odcinkowym oraz okna szczelinowe. Górna część o konstrukcji ryglowej, odeskowanej, zwieńczona jest barokowym hełmem z ośmioboczną latarnią i szpicem.
Wnętrze świątyni nakryto płaskim, belkowanym stropem bez wypełnienia, z otwartą więźbą dachową, obitą jedynie od wnętrza płytami. Dach dwuspadowy pierwotnie ceramiczny a obecnie niestety blaszany. W roku 1990 rozpoczęto generalny remont wnętrza i regotyzację zewnętrznych (otynkowanych do tej pory) elewacji.
Uroczo prezentuje się nie tylko sama świątynia ale również jej otoczenie porośnięte starodrzewiem lipowym i pięknymi roślinami ozdobnymi.
W ścianach znajdują się okna zwieńczone - charakterystycznym dla barokowej przebudowy - łukiem odcinkowym. Szczyt wschodni dekorowany jest trzema ostrołukowymi blendami w układzie piramidalnym. Od południa dobudowano kruchtę i zakrystię.
Wejście do świątyni wiedzie przez ostrołukowy portal znajdujący się w zachodniej elewacji wieży. Posiada on uskokowe, fazowane ościeża. W ścianie południowej i północnej spotykamy znacznie uboższe portale o łuku półkolistym. Portal północny jest obecnie zamurowany. Zarówno portale jak i okna pochodzą z okresu barokowej przebudowy świątyni.
Wieża wzniesiona została na planie kwadratu. Dolna część ceglana podzielona jest wizualnie na kondygnacje gzymsem kordonowym. Zdobią ją liczne, symetrycznie rozłożone blendy o łuku odcinkowym oraz okna szczelinowe. Górna część o konstrukcji ryglowej, odeskowanej, zwieńczona jest barokowym hełmem z ośmioboczną latarnią i szpicem.
Wnętrze świątyni nakryto płaskim, belkowanym stropem bez wypełnienia, z otwartą więźbą dachową, obitą jedynie od wnętrza płytami. Dach dwuspadowy pierwotnie ceramiczny a obecnie niestety blaszany. W roku 1990 rozpoczęto generalny remont wnętrza i regotyzację zewnętrznych (otynkowanych do tej pory) elewacji.
Uroczo prezentuje się nie tylko sama świątynia ale również jej otoczenie porośnięte starodrzewiem lipowym i pięknymi roślinami ozdobnymi.
Wyposażenie:
- Zrekonstuowana nadstawa barokowego ołtarza ambonowego z 1692 roku.
- Resztki czaszy ambony.
- Barokowa empora organowa oraz neorenesansowy prospekt organowy z zachowanym instrumentem.
- Dwa świeczniki i żyrandole barokowe z 1692 roku.
Skolwin posiadał również kaplicę cmentarną zlokalizowaną na cmetarzu ewangelickim przy ulicy Stołczyńskiej, niestety została ona rozebrana, a sam cmentarz ulega postępującej wciąż dewastacji.
