CERKWICA ( Zirkwitz )
województwo: zachodniopomorskie
powiat: gryficki
gmina: Karnice
diecezja: szczecińsko-kamieńska
dekanat: Trzebiatów
parafia: Najświętszego Serca Pana Jezusa
Wieś o średniowiecznym rodowodzie założona przy prastarym trakcie wiodącym z Kamienia do Trzebiatowa.
Źródła
- W roku 1124 przebywał tutaj z misją chrystianizacyjną biskup Otton z Bambergu.
- W roku 1270 wymienia się proboszcza Albertusa.
- W 1287 roku wystawiono w Cerkwicy dokument potwierdzający darowiznę wsi Dresów żeńskiemu klasztorowi w Trzebiatowie.
- W latach 1945-51 kościół w Cerkwicy przynależał do parafii w Trzebiatowie, a od 1951-74 był filią parafii w Karnicy.
- 4 III 1974 roku erygowano w Cerkwicy parafię.
Architektura:
Kościół gotycki wzniesiono w XV wieku na górującym nad wsią wzniesieniu Dzwonnik. Założono go na planie prostokąta jako świątynię salową, bez wieży zachodniej. Istniejąca obecnie wieża pochodzi z późniejszego okresu. Wszystkie ściany świątyni wykonane są z cegły i posiadają skarpy, mimo iż wnętrze posiada strop płaski, drewniany.
Szczególnie bogato prezentuje się szczyt wschodni całkowicie pokryty dekoracją w postaci ostrołukowych blend, między którymi widnieją dwie blendy okrągłe. Ściana wschodnia nosi ślady licznych przemurowań. W pierwotnym założenie posiadała ona zapewne tylko jedno centralnie osadzone, gotyckie okno. Dwa pozostałe wykuto później i co da się zauważyć dość przypadkowo, niszcząc tym samym zamierzoną symetrię tej ściany. Szczyt zachodni jest obecnie niemal całokowicie przesłonięty przez masyw wieżowy.
Ściana południowa również nie oparła się przebudowie. Można w niej zauważyć planową symetrię, rozczłonkowanie na cztery części wydzielone skarpami, w których znajdowało się po jednym gotyckim oknie. Zniszczono ją poprzez widoczne zamórowania i dobudowanie kamienno-ceglanej kruchty, krytej ceramicznym dachem dwuspadowym.
Ściana północna posiada podobne rozczłonkowanie, ale tylko na trzy części. Widnieją w nich dwa gotyckie okna i uskokowy, ostrołukowy portal. Przy styku ze ścianą wschodnią widać też wyraźne ślady dobudówki, zapewne pierwotnej zakrystii.
Cała świątynia kryta jest ceramicznym dachem dwuspadowym. Od zachodu na planie kwadratu dobudowano masyw wieżowy. W połowie wysokości stanowi go mur kamienno-ceglany, na którym nabudowana jest konstrukcja drewniana. Zakończona jest ona charakterystycznym, ośmiobocznym szpicem z kulą i krzyżem.
Wzgórze kościelne otoczone jest murem i stanowiło pierwotnie cmentarz, który zlikwidowano i przeniesiono nieco poniżej.
Na północ od kościoła w odległości 300 m, znajduje się zespół starodrzewia kryjący w sobie jeszcze jeden zabytek wart zauważenia, tym bardziej, że jest on starszy od samej świątyni. Stanowi go studzienka pamiętająca misję chrystianizacyjną św. Ottona z Bambergu. Obok niej w XIX wieku wybudowano kamienny postument z krzyżem i pamiątkową inskrypcją przywołyjącą pamięć zamierzchłych wydarzeń.
Szczególnie bogato prezentuje się szczyt wschodni całkowicie pokryty dekoracją w postaci ostrołukowych blend, między którymi widnieją dwie blendy okrągłe. Ściana wschodnia nosi ślady licznych przemurowań. W pierwotnym założenie posiadała ona zapewne tylko jedno centralnie osadzone, gotyckie okno. Dwa pozostałe wykuto później i co da się zauważyć dość przypadkowo, niszcząc tym samym zamierzoną symetrię tej ściany. Szczyt zachodni jest obecnie niemal całokowicie przesłonięty przez masyw wieżowy.
Ściana południowa również nie oparła się przebudowie. Można w niej zauważyć planową symetrię, rozczłonkowanie na cztery części wydzielone skarpami, w których znajdowało się po jednym gotyckim oknie. Zniszczono ją poprzez widoczne zamórowania i dobudowanie kamienno-ceglanej kruchty, krytej ceramicznym dachem dwuspadowym.
Ściana północna posiada podobne rozczłonkowanie, ale tylko na trzy części. Widnieją w nich dwa gotyckie okna i uskokowy, ostrołukowy portal. Przy styku ze ścianą wschodnią widać też wyraźne ślady dobudówki, zapewne pierwotnej zakrystii.
Cała świątynia kryta jest ceramicznym dachem dwuspadowym. Od zachodu na planie kwadratu dobudowano masyw wieżowy. W połowie wysokości stanowi go mur kamienno-ceglany, na którym nabudowana jest konstrukcja drewniana. Zakończona jest ona charakterystycznym, ośmiobocznym szpicem z kulą i krzyżem.
Wzgórze kościelne otoczone jest murem i stanowiło pierwotnie cmentarz, który zlikwidowano i przeniesiono nieco poniżej.
Na północ od kościoła w odległości 300 m, znajduje się zespół starodrzewia kryjący w sobie jeszcze jeden zabytek wart zauważenia, tym bardziej, że jest on starszy od samej świątyni. Stanowi go studzienka pamiętająca misję chrystianizacyjną św. Ottona z Bambergu. Obok niej w XIX wieku wybudowano kamienny postument z krzyżem i pamiątkową inskrypcją przywołyjącą pamięć zamierzchłych wydarzeń.
Wyposażenie:
- Ołtarz barokowy wykonany w latach 1678-1681 przez rzeźbiarza Martina Edlebera z Kołobrzegu i malarza Christiana Bascha z Trzebiatowa.
- Ambona barokowa wykonana przez ten sam warsztat. Po rozebraniu po 1945 roku bocznych empor pozostały tylko frontowe malowidła z XVIII wieku.
- Chrzcielnica barokowa z XVIII wieku.
