Architektura Pomorza

Niniejsza bibliografia zawiera pozycje, które w mniejszym lub większym stopniu, w mniej lub bardziej bezpośredni sposób, przyczyniły się do powstania serwisu. Niech będzie ona ukłonem wobec wszystkich autorów i znawców przedmiotu, którzy dzięki wieloletniemu wysiłkowi, licznym wyrzeczeniom i gorliwej pracy, pozwalają zwykłym śmiertelnikom dostrzec piękno ukryte w kamieniu i cegle.

 

Adamczak A., Kucharski B., Okolice Szczecina, Warszawa 2000.

Anklewicz M., Przed lokacją : przyczynek do początków historii pisanej Miasta Gryfina, w: Gryfiński kwartalnik historyczny, 2 (2003), s. 69-74. 

Arszyński M., Drewno jako budulec w Prusach krzyżackich - przyczynek do badań nad rolą drewna w budownictwie średniowiecznym, w: Okoń E., (red.), Zabytkowe budowle drewniane i stolarka architektoniczna wobec współczesnych zagrożeń, Toruń 2005, s. 95-111. 

Atlas der Kirchenprovinz Pommern 1931, Thomas Helms Verlag - Schwerin.

Barran F.R., Städte-atlas Ostbrandenburg, Verlag Gerhard Rautenberg - Leer.

Barran F.R., Städte-atlas Pommern, Verlag Gerhard Rautenberg - Leer.

Białecki T., Herby miast Pomorza Zachodniego, Szczecin 1991.

Białecki T., Kronika ważniejszych wydarzeń na ziemi chojeńskiej w latach 967-1967, w: Białecki T., (red.), Z dziejów Ziemi Chojeńskiej, s. 480-500.

Białecki T., Słownik współczesnych nazw geograficznych Pomorza Zachodniego z nazwami przejściowymi z lat 1945-1948, Białecki T., (red.), Białecki T., Kozłowski K., Mazurkiewicz M., Rymar E. (oprac.), Szczecin 2002.

Białoskórska K., Czy o wyborze miejsca na założenie opactwa cysterskiego decydowały zawsze wskazania reguły? Między teorią a rzeczywistością, w: Strzelczyk J., (red.), Cystersi w kulturze średniowiecznej Europy, Poznań 1992, s. 149-178.

Białoskórska K., Nowe elementy w badaniach nad architekturą i historią budowy kościoła opackiego Cysterek w Trzebnicy oraz zagadnienie pochodzenia uczestniczących w niej warsztatów, w: Wyrwa A., Kiełbasa A., Swastek J., (red.), Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej : materiały z siódmej Międzynarodowej konferencji Cystersologów odbytej z okazji 800. rocznicy fundacji opactwa cysterek w Trzebnicy, Trzebnica 18-21 września 2002 r., Poznań 2004, s. 380-409. 

Bienek D., Nowielice w okresie do 1945 roku, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005 r., Wołczkowo [2006], s. 76-80.

Bienek D., Sadlno. Rys historyczny wsi do 1945 roku, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2003 r., Wołczkowo [2004], s. 81-85.

Bienek D., Z dziejów wsi Włodarka do 1945 roku, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2004 r., Wołczkowo [2005], s. 50-55.

Bischoff D., Rozważania na temat historii wsi Kłodkowo, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005 r., Wołczkowo [2006], s. 70-75.

Bojar-Fijałkowski G., Święty Otton z Bambergu, Warszawa 1986.

Bończa-Bystrzycki L., Kościół Katolicki na Pomorzu Zachodnim (1871 - 1945), Koszalin 1995.

Bończa-Bystrzycki L., Studia i materiały do dziejów Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim w granicach archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, Koszalin 1999.

Boras Z., Książęta Pomorza Zachodniego, Poznań 1996.

Boras Z., Pomorze Zachodnie w przededniu reformacji - humanizm, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2004 r., Wołczkowo [2005], s. 22-34.

Borchers W., Der camminer Domschatz, Stettin 1933.

Brochwicz Z., Materiały wiążące w budownictwie starożytnym i wczesnośredniowiecznym, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 14 (1968), s. 753 nn.

Bronisch G., Ohle W., (red.), Kreis Kammin Land. Hrsg. v. Provinzialberband v. Pommern. (Die Kunst- und Kulturdenkmäler der Provinz Pommern). Stettin: Saunier, 1939. 452, 200 (Abb.) S.

Brykowska M., Studia nad wschodnim zasięgiem architektury ceglanej, w: Arszyński M., Mierzwiński M., (red.), Cegła w architekturze środkowej Europy - historia, metody badań, konserwacja : materiały z sesji zorganizowanej w dniach 4 - 11 września 1996 w Muzeum Zamkowym w Malborku, Malbork 2002, s. 30-42. 

Brykowski R., Wielkopolskie kościoły drewniane, Poznań 2001.

Brzustowicz G.J., Choszczno inaczej Arnswalde : średniowieczne dzieje miasta, t. 1, Choszczno 2003.

Brzustowicz G.J., Czasy Wedlów, Choszczno 2003.

Brzustowicz G.J., Klasztory cysterskie w Bierzwniku, Pełczycach i Reczu, Choszczno 1995.

Brzustowicz G.J., Mnisi, kupcy i rycerze : średniowieczny Recz, Choszczno 2002.

Brzustowicz G.J., Pełczyce - Bernstein : z dziejów Ziemi Pełczyckiej, Choszczno 2004.

Brzustowicz G.J., Reformacja i wojny : historia Choszczna w latach 1536-1815, t. 2, Choszczno 2005.

Brzustowicz G.J., Rycerstwo Ziemi Choszczeńskiej XIII - XIV wieku : polityka - gospodarka - kultura - genealogia, Warszawa 2004.

Brzustowicz G.J., Rycerze i młyn szlifierski, Choszczno 2004.

Brzustowicz G.J., Z przeszłości domeny państwowej w Bierzwniku od XVI do XX w., Choszczno 2001.

Brzystowicz G.J., Nowomarchijskie opactwo w Reczu od XIII do XVI w., w: Wyrwa A., Kiełbasa A., Swastek J., (red.), Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej: materiały z siódmej Międzynarodowej konferencji Cystersologów odbytej z okazji 800. rocznicy fundacji opactwa cysterek w Trzebnicy, Trzebnica 18-21 września 2002 r., Poznań 2004, s. 795-810.

Chludziński A., Nazwy miejscowe gminy Trzebiatów, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2004 r., Wołczkowo [2005], s. 35-49.

Chmarzyński G., Materiały i studia nad katedrą w kamieniu Pomorskim, w: Glińska M., Kozińska B., (red.), Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki : Sztuka Pomorza Zachodniego w świetle najnowszych badań, Kamień Pomorski 20-21 maja 1988 roku, Szczecin 1998, s. 15-34.

Chmarzyński G., O architekturze monumentalnej miast i architekturze wiejskiej, w: Deresiewicz J., (red.), Pomorze Zachodnie, Poznań 1949, s. 392-408.

Chmarzyński G., Od romanizmu do schyłku baroku, w: Deresiewicz J., (red.), Pomorze Zachodnie, Poznań 1949, s. 169-200.

Chmarzyński G., Tam gdzie przodowało budownictwo zakonne, w: Deresiewicz J., (red.), Pomorze Zachodnie, Poznań 1949, s. 485-514.

Chmarzyński G., U granic sztuki ludowej i historycznej, w: Deresiewicz J., (red.), Pomorze Zachodnie, Poznań 1949, s. 282-298.

Chmielewski G., Głowice z Kołbacza, Szadzka i Nowogardu, Materiały Zachodniopomorskie, 3 (1957), s. 199 nn.

Chudziński A., Nazwy wodne w mieście i gminie Trzebiatów, w: Łysiak W., (red.), Trzebiatów - historia i kultura: materiały z konferencji, Trzebiatów, 26-27 maja 2000, Poznań 2000, s. 151-164.

Cnotliwy E., Osadnictwo w północnej części ziemi pyrzyckiej przed i na początku działalności cystersów Kołackich w świetle nowszych badań archeologicznych, w: Wyrwa A.M., (red.), Cystersi w społeczeństwie Europy Środkowej: materiały z konferencji naukowej odbytej w klasztorze oo. Cystersów w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojców Cystersów, Poznań-Kraków-Mogiła 5-10 października 1998, Poznań 2000, s. 419-435.

Cnotliwy E., Późnoromański polichromowany talerz drewniany z Kamienia Pomorskiego, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 27 (1979), s. 165 nn.

Cnotliwy E., Zamek książęcy w Szczecinie, praca zbiorowa, Cnotliwy E., (red.), Szczecin 1992.

Cynalewska P., Czas powstania gotyckiej nawy głównej katedry w Kamieniu Pomorskim, w: Glińska M., Kozińska B., (red.), Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki : Sztuka Pomorza Zachodniego w świetle najnowszych badań, Kamień Pomorski 20-21 maja 1988 roku, Szczecin 1998, s. 77-84.

Czejarek R., Swobnica (Wildenbruch), Szczecin 2006.

Domasławski J., Gotyckie malarstwo ścienne na Pomorzu Zachodnim, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 23 (1977), s. 225 nn.

Domasławski J., Gotyckie malarstwo tablicowe Pomorza Zachodniego i Ziemi Lubuskiej, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 41 (1995), s. 341 nn.

Drążkowski H., Roznerska M., Kostynowicz R., Prace konserwatorskie w katedrze kamieńskiej w latach 1962-1963, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 10 (1964), s. 417 nn.

Duby G., Czasy katedr : sztuka i społeczeństwo 980-1420, Warszawa 1997.

Dunin-Wąsowicz T., Rola cystersów w rozwoju kultury materialnej w Polsce wczesnośredniowiecznej, w: Strzelczyk J. (red.), Cystersi w kulturze średniowiecznej Europy, Poznań 1992, s. 9-24.

Dworaczyk M., Kamiński R., Początki średniowiecznych Gryfic w świetle badań archeologicznych, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005 r., Wołczkowo [2006], s. 15-20.

Dworaczyk M., Wyniki interwencyjnych prac archeologicznych w Białobokach, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005 r., Wołczkowo [2006], s. 9-14.

Dworakowska A., Konserwacja XVI-wiecznego krucyfiksu z Maszewa, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 2 (1956). 

Dziurla H., Ołtarz granitowy z XIII wieku w Moryniu, Materiały Zachodniopomorskie, 2 (1956), s. 299-308.

Dziurla H., Sztuka Szczecina, w: Labuda G., (red.), Dzieje Szczecina, Warszawa-Poznań 1985. 

Dziurla H., Z materiałów do badań nad historią architektury Pomorza Zachodniego, Materiały Zachodniopomorskie, 5 (1959) s. 379-388.

Engel H.U., Pommern : unvergessene Heimat, Flechsig 2000.

Fenrych W., Dzieje Ziemi Chojeńskiej od XIII do początków XIX wieku, w: Białecki T., (red.), Z dziejów Ziemi Chojeńskiej, s. 63-118.

Filipowiak W., Słowiańskie miejsca kultowe z Trzebiatowa, pow. Gryfice, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 3 (1957), s. 75 nn.

Frankiewicz B., Szczecińskie cmentarze : Stettiner Friedhöfe, Szczecin 2003.

Frutiger A., Człowiek i jego znaki, Heiderhof H., (współpraca), Warszawa 2005.

Gajowniczek J., Dolice i okolice, Stargard 1999.

Ganowicz R., Historyczne więźby dachowe polskich kościołów : z częścią Piotra Rappa, Historyczny rozwój ciesielskich konstrukcji dachowych w polskich kościołach, Poznań 2000.

Gartkiewicz P., Widawski J., Sprawozdanie z badań nad granitowym budownictwem sakralnym Pomorza Zachodniego w okresie średniowiecza, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 10 (1965), s. 41 nn.

Gaziński R., Fiuk P., Szczecin-Skolwin, Szczecin 2005.

Gaziński R., Horoszko G., Herby i motywy heraldyczne na monetach zachodniopomorskich, Szczecin 2005.

Gerlach-Jósewicz, A., Ryglowe budownictwo sakralne na Pomorzu Szczecińskim, w: Rybicki H., (red.), Materiały z konferencji Ustka - Słupsk - Bytów 24 VI - 26 VI 1996 r. s.187-197.

Granzow K., Pommern in 1440 Bildern, Verlag Gerhard Rautenberg - Leer.

Gruszecki A., Widawski J., Ruina jako obiekt turystyczny : koncepcja zabezpieczenia i udostępnienia na przykładzie kościoła NMP w Chojnie, Ochrona Zabytków, 18 (1965), s. 5 nn.

Guga R., System umocnień obronnych na domniemanym terenie plemienia Szczecinian w IX-XII wieku : tereny dzisiejszego powiatu gryfińskiego i okolic, Gryfiński kwartalnik historyczny, 6 (2004), s. 61-71.

Guzikowski K., Książę Barnim I i jego synowie wobec zachodniopomorskich konwentów cysterek, w: Wyrwa A., Kiełbasa A., Swastek J., (red.), Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej: materiały z siódmej Międzynarodowej konferencji Cystersologów odbytej z okazji 800. rocznicy fundacji opactwa cysterek w Trzebnicy, Trzebnica 18-21 września 2002 r., Poznań 2004, s. 766-772.

Guzikowski K., Rycerstwo na Pomorzu Zachodnim wobec konwentów cysterskich, w: Wyrwa A.M. (red.), Cystersi w społeczeństwie Europy Środkowej: materiały z konferencji naukowej odbytej w klasztorze oo. Cystersów w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojców Cystersów, Poznań-Kraków-Mogiła 5-10 października 1998, Poznań 2000, s. 689-695.

Gwiazdowska E., Średniowieczne cechy krajobrazu miast pomorskich w ikonografii od XVI do XIX wieku, w: Glińska M., Kroman K., Makała R., (red.), Terra Transoderana: sztuka Pomorza Nadodrzańskiego i dawnej Nowej Marchii w średniowieczu: materiały z seminarium naukowego poświęconego jubileuszowi 50-lecia pracy w muzealnictwie szczecińskim Zofii Krzymuskiej-Fafius, 7-8 czerwca 2002, Szczecin 2004, s. 25-37.

Gwiazdowska E., Z dziejów dawnej ikonografii Trzebiatowa, w: Łysiak W., (red.), Trzebiatów - historia i kultura: materiały z konferencji, Trzebiatów, 17-18 maja 2001, Poznań 2001, s. 117-134.

Hani J., Symbolika świątyni chrześcijańskiej, Kraków 1994.

Henderson G., Wczesne średniowiecze, Warszawa 2000.

Historia Pomorza, t. 4, (1850-1918), cz. 1, Ustrój, gospodarka, społeczeństwo,  Salmanowicz St., (red.), Salmonowicz St. (oprac.), Poznań 2000.

Historia Pomorza, t. 4, (1850-1918), cz. 2, Polityka i kultura, Salmanowicz St., (red.), Borzyszkowski J., (oprac.),   Poznań 2002.

Historia Pomorza: opracowanie zbiorowe t. 3, (1815-1850), cz. 1, Gospodarka, społeczeństwo, ustrój, Labuda G., (red.); Salmonowicz St., Ślaski K., Wachowiak B., (oprac.), Poznań 1993.

Historia Pomorza: opracowanie zbiorowe, t. 1, cz. 1, do roku 1466, Labuda G., (red.); Biskup M., (oprac.), Poznań 1972.

Historia Pomorza: opracowanie zbiorowe, t. 1, do roku 1466, cz. 2, Labuda G. (red.);  Śląski K., Zientara B., Chojnacki W., (oprac.), Poznań 1972.

Historia Pomorza: opracowanie zbiorowe, t. 2, do roku 1815, cz. 1, (1464/66-1648/57), Labuda G., (red.); Biskup M., (oprac.), Poznań 1976.

Historia Pomorza: opracowanie zbiorowe, t. 2, do roku 1815, cz. 2, Pomorze Wschodnie w latach 1657-1815, Labuda G., (red.); Cieślak E., Wojtowicz J., Zajewski W., Chojnacki W., Poznań 1984.

Historia Pomorza: opracowanie zbiorowe, t. 3, (1815-1850), cz. 2, Zagadnienia polityczne, narodowościowe i wyznaniowe, Labuda G., (red.); Jasiński J., Szultka Z., (oprac.), Poznań 1996.

Historia Pomorza: opracowanie zbiorowe, t. 3, (1815-1850), cz. 3, Kultura artystyczna i umysłowa, Labuda G., (red.),Mansfeld B., (oprac.), Poznań 2001.

Holst J.Chr., Sundische Gotik. Giebelarchitektur des 14. Jahrhunderts in Stralsund, w:, Glińska M., Kroman K., Makała R., (red.), Terra Transoderana: sztuka Pomorza Nadodrzańskiego i dawnej Nowej Marchii w średniowieczu: materiały z seminarium naukowego poświęconego jubileuszowi 50-lecia pracy w muzealnictwie szczecińskim Zofii Krzymuskiej-Fafius, 7-8 czerwca 2002, Szczecin 2004, s. 129-160.

Hoogeweg H., Die Stifter und Klöster der Provinz Pommern, Stettin 1924.

Horoszko S., Pomorze w okresie przełomu : między Szwecją a Brandenburgią 1630-1700, [katalog wystawy zorganizowanej w 350 rocznicę pokoju westwalskiego 22.08.-25.10.1998], Szczecin 1998.

Inv. Kr. Königsberg Nm., Die Kunstdenkmäler der Provinz Brandenburg, Bd. VII, 1, Die Kunstdenkmäler des Kreises Königsberg Nm, v. Solger F., Hoppe W., Voss G., (Bearb.), Berlin 1928.  

Jankowski A., Drewniany kościół w Gąsawie : uwagi o podwójnej konstrukcji ścian w architekturze sakralnej, w: Okoń E., (red.), Zabytkowe budowle drewniane i stolarka architektoniczna wobec współczesnych zagrożeń, Toruń 2005, s. 155-194.

Jankowski A., Gogolin M., Dzieje kościoła w Bukowie Morskim : refleksje z więźby dachowej, Nasza Przeszłość, 96 (2001), s. 387 - 422.

Jarzewicz J., „ … Navim innovare et conformare …”, czyli o odnowieniu i koordynacji korpusu nawowego kościoła NMP w Stargardzie z jego częściami wcześniejszymi, w: Glińska M., Kroman K., Makała R., (red.), Terra Transoderana: sztuka Pomorza Nadodrzańskiego i dawnej Nowej Marchii w średniowieczu: materiały z seminarium naukowego poświęconego jubileuszowi 50-lecia pracy w muzealnictwie szczecińskim Zofii Krzymuskiej-Fafius, 7-8 czerwca 2002, Szczecin 2004, s. 77-86.

Jarzewicz J., Bezchórowe kościoły Nowej Marchii, w: Glińska M., Kozińska B., (red.), Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki : Sztuka Pomorza Zachodniego w świetle najnowszych badań, Kamień Pomorski 20-21 maja 1988 roku, Szczecin 1998, s. 55-66.

Jarzewicz J., Gotycka architektura Nowej Marchii : budownictwo gotyckie w okresie Asuańczyków i Wittelsbachów, Poznań 2000.

Jarzewicz J., Karłowska-Kamzowa A., Trelińska B., Gotyckie spiżowe płyty nagrobne w Polsce : studia o formie i treściach ideowych, Poznań 1997.

Jarzewicz J., Kościół w Koronowie : architektura cysterska a ekspansja brandenburska w końcu XIII wieku, Nasza Przeszłość, 96 (2001), s. 283-298.

Jarzewisz J., Architektura kościoła pocysterskiego w Bierzwniku, w: Strzelczyk J., (red.), Cystersi w kulturze średniowiecznej Europy, Poznań 1992, s. 213-240.

Jarzewicz J., Per lumina vera ad verum lumen : o znaczeniu światła w świątyniach późnego gotyku, w: Sacrum : obraz i funkcja w społeczeństwie średniowiecznym, A. Pieniądz-Skrzypczak, J. Pysiak, (red.), Warszawa 2005, s. 435-449.

Jeżowska-Kaczanowska D., Maciejewski J., Ze Stargardu nad Iną do Nowego Warpna : puszcze, osady, miasta, Jeżowska-Kaczanowska D., Maciejewski J., (red.), Kalita-Skwirzyńska K., Kubas M., Nowakowska M., Skorodecka B., Stachak A., Tumiłowicz J., (oprac.), Szczecin 2006.

Jurkiewicz J. L., Kościół Najświętszej Marii Panny w Stargardzie Szczecińskim, Stargard 1996.

Jurkiewicz J. L., Legendy Pomorza Szczecińskiego, Gdynia 2005.

Jurkiewicz J. L., Opactwo pocysterskie w Bierzwniku, Stargard 1998.

Jurkiewicz J. L., Pomorski szlak cystersów, Gdynia-Pelplin 2006.

Jurkiewicz J. L., Pyrzyce i okolice, Stargard 2002.

Kaczanowska M., Z Lipian do Maszewa i z powrotem : okolice, tajemnice, szlaki, Kaczanowska M., (red.), Kalita-Skwirzyńska K., Kubas M., Maciejewski J., Nowak G., Stachak A., Tałasiewicz M., (oprac.), Szczecin 2004.

Kaemmerer M., Ortsnamenverzeichnis der Ortschaften jenseits von Oder und Neiße, Rautenberg 2005.

Kahle H.J., Życie codzienne w średniowiecznym mieście hanzeatyckim na Pomorzu, Szczecin 1998.

Kalita-Skwirzyńska K., Bazylika Archikatedralna pod wezwaniem Św. Jakuba Ap. w Szczecinie, Szczecin 1993.

Kalita-Skwirzyńska K., Czternastowieczne kościoły halowe Pomorza Zachodniego, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 28 (1983), s. 3 nn.

Kalita-Skwirzyńska K., Domy i kamienice Trzebiatowa, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005 r., Wołczkowo [2006], s. 121-129.

Kalita-Skwirzyńska K., Historia i budowa kościoła św. Mikołaja w Wolinie, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 19 (1973), s. 445 nn.

Kalita-Skwirzyńska K., Jasienica, Szczecin 2003.

Kalita-Skwirzyńska K., Katalog zabytków Pomorza Zachodniego : gmina Wolin, Kalita-Skwirzyńska K., (red.), Kalita-Skwirzyńska K., Cnotliwy E., (oprac.), Szczecin 1992.

Kalita-Skwirzyńska K., Kościoły i kaplice Trzebiatowa, w: Łysiak W., (red.), Trzebiatów - historia i kultura: materiały z konferencji, Trzebiatów, 26-27 maja 2000, Poznań 2000, s. 35-46.

Kalita-Skwirzyńska K., Mosty Trzebiatowa, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005 r., Wołczkowo [2006], s. 130-134.

Kalita-Skwirzyńska K., Opęchowski M., Stolec, Rzędziny, Łęgi, Szczecin 2005.

Kalita-Skwirzyńska K., Rezydencja w Trzebiatowie - od klasztoru do pałacu, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2003 r., Wołczkowo [2004], s. 105-121.

Kalita-Skwirzyńska K., Rozwój urbanistyki i architektury Chojny w okresie średniowiecza, w: Glińska M., Kroman K., Makała R., (red.), Terra Transoderana: sztuka Pomorza Nadodrzańskiego i dawnej Nowej Marchii w średniowieczu: materiały z seminarium naukowego poświęconego jubileuszowi 50-lecia pracy w muzealnictwie szczecińskim Zofii Krzymuskiej-Fafius, 7-8 czerwca 2002, Szczecin 2004, s. 101-114.

Kalita-Skwirzyńska K., Stargard Szczeciński, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódz 1983.

Kalita-Skwirzyńska K., Średniowieczne obwarowania miejskie Trzebiatowa, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2004 r., Wołczkowo [2005], s. 89-98.

Kalita-Skwirzyńska K., Średniowieczne ratusze Pomorza Zachodniego, w: Glińska M., Kozińska B., (red.), Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki : Sztuka Pomorza Zachodniego w świetle najnowszych badań, Kamień Pomorski 20-21 maja 1988 roku, Szczecin 1998, s. 85-94.

Kalita-Skwirzyńska K., Średniowieczne ratusze Pomorza Zachodniego, Szczecin 1989.

Kalita-Skwirzyńska K., Walkiewicz A., Wrzos B., (red.), Przeszłość i teraźniejszość Marianowa : materiały z seminarium, które odbyło się 19 czerwca 1998 roku w Marianowie, Szczecin 1999.

Kanior M., Pierwsze fundacje cysterek na ziemiach polskich, w: Wyrwa A., Kiełbasa A., Swastek J., (red.), Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej: materiały z siódmej Międzynarodowej konferencji Cystersologów odbytej z okazji 800. rocznicy fundacji opactwa cysterek w Trzebnicy, Trzebnica 18-21 września 2002 r., Poznań 2004, s. 39-51.

Kanior M., Zakon cysterek i jego rozwój w Europie Środkowej w XII - XVI wieku, w: Wyrwa A.M. (red.), Cystersi w społeczeństwie Europy Środkowej: materiały z konferencji naukowej odbytej w klasztorze oo. Cystersów w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojców Cystersów, Poznań-Kraków-Mogiła 5-10 października 1998, Poznań 2000, s. 109-122.

Kantzow T., Pomerania : kronika pomorska z XVI wieku, t. 1-2, Szczecin 2005.

Karaś R., Kościół Mariacki w Chojnie cz. I, w: Gryfiński kwartalnik historyczny, 56 (2004), s. 52-60.

Karczewski D., Tradycja fundacyjna klasztoru cystersów w Byszewie (Koronowie), w: Wyrwa A.M. (red.), Cystersi w społeczeństwie Europy Środkowej: materiały z konferencji naukowej odbytej w klasztorze oo. Cystersów w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojców Cystersów, Poznań-Kraków-Mogiła 5-10 października 1998, Poznań 2000, s. 298-313.

Karłowska-Kamzowa A., Gotyckie malarstwo ścienne w Polsce, Karłowska-Kamzowa A., (red.), Domasłowski J., Karłowska-Kamzowa A., Kornecki M., Małkiewiczówna H., (oprac.), Poznań 1984.

Karłowska-Kamzowa A., Malarstwo ścienne dekoracją gotyckiej architektury ceglanej basenu Morza Bałtyckiego, w: Glińska M., Kozińska B., (red.), Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki : Sztuka Pomorza Zachodniego w świetle najnowszych badań, Kamień Pomorski 20-21 maja 1988 roku, Szczecin 1998, s. 107-112.

Karłowska-Kamzowa A., Poliptyk świętojański ze Stargardu, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 4 (1957), s. 363 nn.

Karłowska-Kamzowa A., Społeczeństwo średniowieczne na szachownicy życia, Poznań 2000.

Katedra w Kamieniu Pomorskim [przewodnik], Wrocław 2001.

Kąsinowska R., Architektura klasztorów cysterek, w: Świechowski Z., (red.), Sztuka Pomorza Zachodniego, Warszawa 1973, s. 45 nn.

Kąsinowska R., Sakralna architektura granitowa z XIII i XIV wieku w powiecie chojeńskim, Szczecin, 6, (1961), s. 63 nn.

Kąsinowski A., Podstawowe zasady murarstwa gotyckiego na Pomorzu Zachodnim, w: Studia z dziejów rzemiosła i przemysłu, t.10 (1970), s. 47-131.

Keszka S., Śmietana P., Gdzie wody czyste : jeziora, rzeki i zalewy, Wołczkowo 2004. 

Kielar P., Zapomniany kościół romański Św. Tomasza Apostoła przy kościele Św. Trójcy w Krakowie, w: Kłoczowski J., Spież J.A., (red.), Dominikanie w środkowej Europie w XIII-XV wieku. Aktywność duszpasterska i kultura intelektualna, Poznań 2002, s. 25-38.

Kłoczowski J., Cystersi w Europie środkowej wieków średnich, w: Wyrwa A.M. (red.), Cystersi w społeczeństwie Europy Środkowej: materiały z konferencji naukowej odbytej w klasztorze oo. Cystersów w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojców Cystersów, Poznań-Kraków-Mogiła 5-10 października 1998, Poznań 2000, s. 27-53.

Kłoczowski J., Dominikanie polscy nad Bałtykiem w XIII wieku, Nasza Przeszłość, 6 (1957).

Kłoczowski J., Dominikanie w środkowo-wschodniej Europie i ich kultura intelektualna oraz pastoralna w wiekach średnich, w: Kłoczowski J., Spież J.A., (red.), Dominikanie w środkowej Europie w XIII-XV wieku. Aktywność duszpasterska i kultura intelektualna, Poznań 2002, s. 153-172.

Kłoczowski J., Zakony na ziemiach polskich w wiekach średnich, w: Kłoczowski J., (red.), Kościół w Polsce - średniowiecze, t.1, Kraków 1966.

Koch W., Style w architekturze, Warszawa 1996.

Kochanowska J., Barokowy ołtarz z kościoła w Cerkwicy i jego twórcy, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2004 r., Wołczkowo [2005], s. 106-115.

Kochanowska J., Dzieje sztuki sakralnej Pomorza Zachodniego wiek XII - XVII : rzeźba, malarstwo, rzemiosło : katalog wystawy odbywającej się na przełomie czerwca i lipca 1995 r., Szczecin 1995.

Kochanowska J., Kultura artystyczna na dworze książąt szczecińskich w XVI w., Szczecin 1996.

Kochanowska J., Skarby Katedry w Kamieniu Pomorskim, Szczecin 2004.

Kochanowska J., Szczeciński dzwon maryjny z 1524 roku ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 26 (1978), s. 411 nn.

Kochanowska J., Szczęsny M., Wejman G., Organy w Kamieniu Pomorskim, Szczecin 1998.

Kochanowska J., Tajemnice Pomorza, Wołczkowo 2004.

Kochanowska J., Wyposażenie dawnego staroluterańskiego kościoła św. Jana w Trzebiatowie, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005 r., Wołczkowo [2006], s. 163-167.

Kochanowska J., Wystrój kościoła w Wysiedlu jako pomnik chwały rodu Borcków, w: Glińska M., Kozińska B., (red.), Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki : Sztuka Pomorza Zachodniego w świetle najnowszych badań, Kamień Pomorski 20-21 maja 1988 roku, Szczecin 1998, s. 121-130.

Kołodziejska T., Architektura kościoła parafialnego w Choszcznie, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 8 (1962), s. 301 nn.

Kornecki M., Drewniane kościoły w Polsce i ich zagrożenia, w: Okoń E., (red.), Zabytkowe budowle drewniane i stolarka architektoniczna wobec współczesnych zagrożeń, Toruń 2005, s. 13-33.  

Kosacki J., Kucharski B., Pomorze Zachodnie i Środkowe, Warszawa 2001.

Kostynowicz R., Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, t. 1-2, Szczecin 2000.

Kostynowicz R., W cieniu trzech katedr. Wspomnienia. Twórczość, t. 3, Szczecin 2006.

Kostynowicz R., W cieniu trzech katedr : Z dziejów konserwacji zabytków sakralnych w Polsce północno-zachodniej, t. 1, Szczecin 1999.

Kostynowicz R., W cieniu trzech katedr : materiały z konferencji naukowej, 22 kwietnia 1999 r., t. 2, Szczecin 2001.

Kostynowicz R., Wspomnienie o pracach Gwidona Chmurzyńskiego w Kamieniu Pomorskim, w: Glińska M., Kozińska B., (red.), Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki : Sztuka Pomorza Zachodniego w świetle najnowszych badań, Kamień Pomorski 20-21 maja 1988 roku, Szczecin 1998, s. 35-40.

Kotla R., Bastiony, forty, bunkry... : historia umocnień obronnych Szczecina, Szczecin 2001.

Kotla R., Lange Brücke, Hansa Brücke, Most Długi... : historia szczecińskich mostów, Szczecin 2002.

Kozaczewska-Golasz H., Kozarzewski T., Drewniane sklepienia trzynastowiecznych kościołów kamiennych północnych rejonów Śląska, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 19 (1974).

Kozłowski K., Schoebla M., Świadectwa historii Pomorza : Księstwo Pomorskie 1140-1648, Szczecin - Greifswald 1999.

Kozińska B., Twardochleb B., Szczecin Grabowo : Stettin-Grabow, Szczecin 2005.

Krasowski W., Architektura drewniana w Polsce, Warszawa 1961.

Krasowski W., Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach Polski : budownictwo i architektura w warunkach rozkwitu wielkiej własności ziemskiej (XIII w. - trzecia ćwierć XIV w.), t. 2, Warszawa 1990.

Krawiec M., Średniowieczny budynek gospodarczy na terenie opactwa pocysterskiego w Bierzwniku, Zeszyty Bierzwnickie, 2, Poznań-Bierzwnik 1997.

Kroman K., Osiedle katedralne w Kamieniu Pomorskim. Problematyka konserwatorska, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 44 (?), s. 369 nn.

Krzymuska-Fafius Z., Czternastowieczny krucyfiks z Kamienia Pomorskiego, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 3 (1957), s. 235 nn.

Krzymuska-Fafius Z., Dwa późnogotyckie ołtarze z Chłopowa, w: Zeszyty Bierzwnickie, 4 (2002), s.83-99.

Krzymuska-Fafius Z., Kaplica pielgrzymkowa cysterek koszalińskich na Górze Chełmskiej i jej wyposażenie, w: Strzelczyk J. (red.), Cystersi w kulturze średniowiecznej Europy, Poznań 1992, s. 329-350.

Krzymuska-Fafius Z., Krucyfiks z Marianowa, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 44 (?), s. 335 nn.

Krzymuska-Fafius Z., O rzeźbie sakralnej w obrębie zakonu premonstratensów na Pomorzu Zachodnim, w: Łysiak W., (red.), Życie dawnych Pomorzan : materiały z konferencji, Bytów 20-21 października 2000, Bytów - Poznań 2001.

Krzymuska-Fafius Z., O średniowiecznym wyposażeniu kościoła Mariackiego w Trzebiatowie, w: Łysiak W., (red.), Trzebiatów - historia i kultura: materiały z konferencji, Trzebiatów, 17-18 maja 2001, Poznań 2001, s. 49-58.

Krzymuska-Fafius Z., Ober M., Średniowieczna sztuka skandynawska na Pomorzu Zachodnim : katalog wystawy zorganizowanej w Muzeum Narodowym w Szczecinie w dniach 7 - 30 czerwca 2002 r., Szczecin 2002.

Krzymuska-Fafius Z., Ołtarz główny protokatedry w Kamieniu Pomorskim i jego powiązania artystyczne, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 41 (1995), s. 303 nn.

Krzymuska-Fafius Z., Pierwotna forma krucyfiksu z Kamienia Pomorskiego, w: Świechowski Z., (red.), Sztuka Pomorza Zachodniego, Warszawa 1973, s. 247 nn.

Krzymuska-Fafius Z., Płaskorzeźba ceramiczna z kościoła parafialnego w Choszcznie, w: Wyrwa A.M. (red.), Cystersi w społeczeństwie Europy Środkowej : materiały z konferencji naukowej odbytej w klasztorze oo. Cystersów w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojców Cystersów, Poznań-Kraków-Mogiła 5-10 października 1998, Poznań 2000, s. 490-499.

Krzymuska-Fafius Z., Relikty wyposażeń konwentów cysterek zachodniopomorskich, w: Wyrwa A., Kiełbasa A., Swastek J., (red.), Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej : materiały z siódmej Międzynarodowej konferencji Cystersologów odbytej z okazji 800. rocznicy fundacji opactwa cysterek w Trzebnicy, Trzebnica 18-21 września 2002 r., Poznań 2004, s. 835-858.

Krzymuska-Fafius Z., Uwagi o genezie formalnej trzynastowiecznej figurki św. Jana z Kołobrzegu, w: Glińska M., Kroman K., Makała R., (red.), Terra Transoderana: sztuka Pomorza Nadodrzańskiego i dawnej Nowej Marchii w średniowieczu : materiały z seminarium naukowego poświęconego jubileuszowi 50-lecia pracy w muzealnictwie szczecińskim Zofii Krzymuskiej-Fafius, 7-8 czerwca 2002, Szczecin 2004, s. 217-224.

Krzymuska-Fafius Z., Z zagadnień ikonograficznych w sztuce Pomorza Zachodniego : Trzy późnogotyckie grupy rzeźbiarskie z motywem emerancji, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 26 (1978), s. 397 nn.

Krzymuska-Fafius Z., Zabytki Ziemi Chojeńskiej, w: Białecki T., (red.), Z dziejów Ziemi Chojeńskiej, s. 406-433.

Krzymuska-Fafius Z., Ze studiów nad późnogotycką twórczością Pomorza Zachodniego : część I, warsztat mistrza pasji chociwelskiej, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 6 (1960), s. 391 nn.

Kubicki D., Gotyckie świątynie powiatów: koszalińskiego i kołobrzeskiego, Pelplin 2001.

Kucharski G., Działalność fundacyjno-donacyjna księcia Kazimierza Konradowica na rzecz cystersów w Wielkopolsce, na Kujawach i Pomorzu, w: Nasza Przeszłość, 96 (2001), s. 447-492.

Kwaśkiewicz M., Przeszłość i teraźniejszość leprozorium w Trzebiatowskiej kaplicy św. Jerzego, w: Łysiak W., (red.), Trzebiatów - historia i kultura: materiały z konferencji, Trzebiatów, 26-27 maja 2000, Poznań 2000, s. 133-140.

Kwiatkowska E., Infrastruktura kolei wąskotorowej na trasach: Trzebiatów-Mrzeżyno i Trzebiatów-Pogorzelica, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005 r., Wołczkowo [2006], s. 135-145.

Kwilecki S., Płotkowiak M., Odbudowa kościoła NMP w Chojnie jako przykład koncepcji konserwacji monumentalnej architektury ceglanej, w: Arszyński M., Mierzwiński M., (red.), Cegła w architekturze środkowej Europy - historia, metody badań, konserwacja : materiały z sesji zorganizowanej w dniach 4 - 11 września 1996 w Muzeum Zamkowym w Malborku, Malbork 2002, s. 

Labuda G., Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna : antologia tekstów źródłowych, Poznań 1999.

Lec Z., Życie i działalność biskupa-misjonarza (św. Ottona), w: Wejman G., (red.), Św. Otton z Bambergu - ewangelizator Pomorza, jego kult do czasów współczesnych, Szczecin 2004, s. 11-32. 

Łopuch M., Szczecin, Jasienica, Trzebież : historia szczecińskich kolei podmiejskich, Szczecin 2003.

Łopuch W., Ambicje małego miasta : średniowieczna architektura kościoła św. Jakuba w Ośnie Lubuskim, Rocznik PP PKZ za 1989, (1990), 1.

Łopuch W., Symbioza kamienia i cegły : architektura kościelna Księstwa Pomorskiego w latach 1278-1325, Przegląd Zachodniopomorski, 2 (1987) 3, s. 59-74.

Łopuch W., Sztuka na Pomorzu, Szczecin 2002.

Łopuch W., Westendsee, Weinberg, Buchheide... : parki i zielone kawiarenki dawnego Szczecina, Szczecin 2002.

Łopuch W., Nowe Warpno : Neuwarp, Szczecin 2007.

Łuczak M., Szczecin Gocław, Golęcino : Gotzlow, Frauendorf, Szczecin 2005.

Łuczak M., Szczecin Klęskowo : Hökendorf, Szczecin 2006.

Łuczak M., Szczecin Rumieńce : Scheune, Szczecin 2006.

Łuczak M., Szczecin Zdroje : Finkenwalde, Szczecin 2004.

Łuczak M., Szczecin Skolwin, Stołczyn : Scholwin, Stolzenhagen, Szczecin 2007.

Łużyniecka E., Architektura klasztorów cysterskich na Śląsku, Poznań 1998. 

Łużyniecka E., Średniowieczny klasztor w Trzebnicy a architektura opactw cysterskich na Śląsku, w: Wyrwa A., Kiełbasa A., Swastek J., (red.), Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej: materiały z siódmej Międzynarodowej konferencji Cystersologów odbytej z okazji 800. rocznicy fundacji opactwa cysterek w Trzebnicy, Trzebnica 18-21 września 2002 r., Poznań 2004, s. 431-460. 

Łyczywek K., Łyczywek R., Zaremba P., Ruiny, Niemcy, żołnierze radzieccy …: polska flaga nad Szczecinem po II wojnie światowej, Szczecin 2002.

Łysiak W., Diabelskie sprawki : podania, legendy i bajki z Pomorza Zachodniego, Międzychód 1998.

Łysiak W., Grody, zamki, kościoły : legendy i podania z Pomorza Zachodniego, Międzychód 1995.

Łysiak W., Klasztor w Białobokach. Powstanie, rozwój i upadek, w: Łysiak W., (red.), Trzebiatów - historia i kultura. Materiały z konferencji, Trzebiatów, 26-27 maja 2000, Poznań 2000, s. 23-34.

Łysiak W., Pokutny kamień mordercy w Trzebiatowie, w: Łysiak W., (red.), Trzebiatów - historia i kultura. Materiały z konferencji, Trzebiatów, 17-18 maja 2001, Poznań 2001, s. 99-106.

Łysiak W., Przeorysza z Marianowa, Sydonia von Borcke. Obraz mitu, w: Glińska M., Kozińska B., (red.), Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki : Sztuka Pomorza Zachodniego w świetle najnowszych badań, Kamień Pomorski 20-21 maja 1988 roku, Poznań 2000, s. 719-733.

Łysiak W., Z pielgrzymim kijem przez średniowieczne Pomorze, w: Łysiak W., (red.), Życie dawnych Pomorzan : materiały z konferencji, Bytów 20-21 października 2000, Bytów - Poznań 2001.

Łysiak W., Zaklinanie śmierci : Śmierć i pokuta w dawnym Księstwie Pomorskim, Poznań 2000.

Maciejuk F., Historia figury Matki Bożej Królowej Świata w Domacanie, w: Kochanowska J., (red.), Trzebiatów - spotkania pomorskie - 2005 r., Wołczkowo [2006], s. 168-170.

Majewski M., Dawne dzwony Trzebiatowa (XIV - XVI wiek), w: Łysiak W., (red.), Trzebiatów - historia i kultura. Materiały z konferencji, Trzebiatów, 17-18 maja 2001, Poznań 2001, s. 59-64.

Majewski M., Kościół Mariacki w Trzebiatowie jako locus sepulcralis średniowiecznej i nowożytnej elity miasta, w: Łysiak W., (red.), Trzebiatów - historia i kultura. Materiały z konferencji, Trzebiatów, 26-27 maja 2000, Poznań 2000, s. 47-64.

Majewski M., Ludwisarstwo stargardzkie, Stargard 2005.

Małachowicz E., Architektura zakonu dominikanów na Śląsku, w: Świechowski Z., (red.), Z dziejów sztuki śląskiej, Warszawa 1978, s. 93-148.

Małachowicz E., Faktura i kolorystyka w średniowiecznej architekturze ceglanej, w: Arszyński M., Mierzwiński M., (red.), Cegła w architekturze środkowej Europy - historia, metody badań, konserwacja : materiały z sesji zorganizowanej w dniach 4 - 11 września 1996 w Muzeum Zamkowym w Malborku, Malbork 2002, s. 43-49.

Marciniak M., Dobra kapituły kamieńskiej do połowy XV wieku, Szczecin 1970.

Marciniak R., Dobra kapituły kamieńskiej do połowy XV wieku : studium z dziejów społecznych gospodarstwa feudalnego, Szczecin 1970. 

Marciniak R., Kolonizacja Ziemi Kamieńskiej w XIV wieku, Materiały Zachodnio-Pomorskie, 17 (1971), s. 173 nn.

Mariańska D., Początki Reformacji na Pomorzu Zachodnim, w: Iluk J., Mariańska D., (red.), Protestantyzm i protestanci na Pomorzu, Gdańsk-Koszalin 1997, s. 51-67.

Matura J., Historia Polic : Od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej, Szczecin 1999.

Mączeński Z., Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym, Warszawa 1956.

Mąka H., Kamień Pomorski, Poznań 1975.

Mąka H., Organy kamieńskie, Poznań 1980.

Mechło W., Zachodniopomorskie legendy i dzieje, Szczecin 2001.

Miler Z., Zagadka motywu szachownicy w średniowiecznych kościołach granitowych, w: Rymar D.A., (red.), Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny, 13 (2006), s. 55-92.

Monasticon Cisterciense Poloniae : dzieje i kultura męskich klasztorów cysterskic