Architektura Pomorza

Architektura

Kościół w Schönwerder należy do grupy świątyń o układzie przestrzennym złożonym z prostokątnej salowej nawy, zakończonej od zachodu prostokątną wieżą szerszą od korpusu nawowego i północnej zakrystii. Wszystkie ściany posadowione na kamiennym fundamencie wzniesiono z dokładnie obrobionych kwadr granitowych łączonych zaprawą wapienną. Dokładniej obrobiono naroża ścian, ościeża portali i okien. Podwójny cokół zakończono fazowanym gzymsem, który zachodzi również na ościeża portali. Gzymsem o wklęsłym profilu zwieńczono koronę murów. Wnętrze zamknięto stropem belowym i nakryto dwuspadowym dachem krytym dachówką ceramiczną.

Z pośród trzech wejść do świątyni, najbardziej okazałym jest portal usytuowany na osi kościoła w zachodniej ścianie podstawy wieży. Posiada szerokie czterouskokowe ościeże zamknięte ostrołukiem bez elementu zwornikowego. Ościeże wykonano z dokładnie obrobionych kwadr granitowych. W połowie wysokości wbudowano ryflowane płyty kapitelowe o kielichowej formie, nieco wysunięte przed lico. Stanowią one podstawę dla powstałej w ten sposób archiwolty. W ościeżu wewnętrznym znajdują się dwa kwadratowe otwory dla osadzenia belki ryglującej drzwi. Dwa pozostałe portale usytuowane są pośrodku ścian południowej i północnej korpusu nawowego. Posiadają trójuskokowe ościeża zamknięte ostrołukiem, pozbawionym elementu zwornikowego. Portal północny pozostaje zamurowany.

W ścianach korpusu nawowego zachowały się relikty pierwotnych okien o ostrołukowym wykroju. Zostały zamurowane a w nowych miejscach wykonano obecne okna o szerokich ceglanych ościeżach zamkniętych łukiem pełnym.

Najwięcej uwagi poświęcono opracowaniu elewacji wschodniej. Jeszcze dziś dostrzec można relikty szerokiej wnęki, w której usytuowane były prawdopodobnie trzy okna o ostrołukowym wykroju w układzie piramidalnym. Po zamurowaniu całości wykonano nowe otwory okienne zamknięte łukiem pełnym.

Szczyt wschodni w całości pokryty był płytkimi blendami. W podstawie szczytu i ramionach, otrzymały formę fryzu arkadowego. Wypełnienie pola środkowego, stanowią trzy luźno ułożone blendy oraz usytułowany nad nimi okulus o szeroko rozglifionym ościeżu.  

Po stronie północnej nawy wzniesiono zakrystię. Posiada ona plan prostokąta i zamknięta jest stropem kolebkowym oraz dachem pulpitowym krytym dachówką. W okresie późniejszym nieznacznie ją wydłużono w kierunku zachodnim. W tej partii wykonano zewnętrzne wejście w ścianie północnej o prostym ościeżu zamkniętym łukiem pełnym.

Podstawa wieży posiada plan prostokąta i w całości wzniesiona jest z kwadr granitowych. Z kolei nadstawę o planie kwadratu wzniesiono w konstrukcji szkieletowej. Ściany wschodnią i zachodnią oszalowano, z kolei kwadratowe pola w ścianach południowej i północnej wypełniono cegłą. Wieżę wieńczy kwadratowa latarnia kryta barokowym hełmem z iglicą.

Kościół sytuowany jest na nieregularnej prostokątnej parceli otoczonej kamiennym murem, za wyjątkiem pozbawionego muru odcinka zachodniego graniczącego z prywatną posesją. W południowym odcinku muru znajduje się brama wjazdowa z szerokim ostrołukowym przejazdem. Z kolei w odcinku północnym muru sytuowana jest furta. Teren kościelny pełni nieprzerwanie funkcję lokalnej nekropolii.  

Wyposażenie

Usytuowany na niewielkim skwerze na południe od kościoła. Ma formę obelisku z płaskorzeźbą złożoną z  krzyża i wieńca laurowym z kokardami. Poświęcony został poległym podczas I wojny światowej żołnierzom. Na pomniku znajduje się inskrypcja „Pamięci poległych w wojnie 1914-1918” oraz nazwiska poległych. W 2011 roku pomnik przeszedł gruntowny remont.

Usytuowany przy drodze łączącej Ellingen i Schönwerder. Postawiony w 1841 roku dla upamiętnienia bitwy jaka rozegrała się w tym miejscu pomiędzy oddziałem księcia Augusta (bratanka Fryderyka II) a Francuzami. Otrzymał formę krzyża z inskrypcją „Wojownicy, którzy tu polegli pod wodzą bohaterskiego księcia po chwalonym przez samego nieprzyjaciela dzielnym oporze, godnym lepszego losu”, a na odwrocie „8 października 1806”.