loading...
Zamknij wpis

BIELKOWO (Belkow)

Województwo: zachodniopomorskie
Powiat: stargardzki
Gmina: Kobylanka
Archidiecezja: szczecińsko-kamieńska
Dekanat: Kołbacz
Parafia: Kobylanka - filia pw. św. Anny

Niewielka wieś położona w odległości 15 km na zachód od Stargardu nad brzegami jeziora Miedwie, przy starym trakcie Kobylanka - Kołbacz. Ślady osadnicze sięgają neolitu. Średniowieczny rodowód osady zdradza owalnicowy układ zabudowy skupionej wzdłuż wrzecionowatego nawsia, pośrodku którego wzniesiono kościół. Na kartach historii wieś pojawiła się po raz pierwszy pod koniec XII wieku pod nazwą Nieznań, wywodzącą się od słowiańskiego wyrazu Nitznaw. W 1183 roku przynależała do domeny cystersów z Kołbacza. Od 1276 roku funkcjonować zaczęła oboczna słowiańska nazwa dzierżawcza Belkow, ewaluując nieznacznie w późniejszych okresach: Belcow, Bellecowe. W przekazie z 1295 roku wspomniano wikarego Henryka. W roku 1348 wieś liczyła w sumie 85 łanów ziemi, z czego 4 przynależały do parafii. We wsi znajdowała się karczma i młyn. Po sekularyzacji kołbackiego konwentu w roku 1537 weszła w skład domeny książęcej. Musiała być wówczas znaczącą wsią, skoro umieszczono ją na Wielkiej Mapie Księstwa Pomorskiego Lubinusa (1618). W spisie sporządzonym w połowie XIX wieku wymieniono: 17 gospodarstw chłopskich, 3 zagrodnicze, 2 komornicze, 57 domów mieszkalnych, kuźnię, młyn wiatrowy. W latach 1941-1945 w pobliżu Belkow mieścił się niemiecki Gemeinschaftslager, w którym przebywali jeńcy wojenni, głównie Francuzi, Polacy, Rosjanie. Pod koniec 1944 roku do obozu trafiła ludność cywilna z wysiedlonej Warszawy. Jeńcy i pracownicy przymusowi poddawani byli niewolniczej pracy w wytwórni morskich i lotniczych torped nad jeziorem Miedwie. II wojna światowa obeszła się z Bielkowem dość łaskawie. W drugiej połowie 1945 roku we wsi osiedlili się Polacy przybyli z Sąsiadowic na Kresach. Po dziś dzień Bielkowo zachowało typowo rolniczy charakter.

Źródła

- Istnienie kościoła i parafii poświadczone od roku 1276.
- W roku 1327 książę szczeciński Otton I uposażył plebana 2 łanami ziemi.
- W roku 1327 patronat nad kościołem otrzymał Ludolf Passumer – kapelan księcia Ottona I.
- Obecny kościół wzniesiono w XV wieku, na miejscu wcześniejszej budowli.
- W roku 1899 w szczecińskiej firmie Voss&Sohn odlano dla kościoła dzwon.
- W XIX wieku, po pożarze, kościół został gruntownie przebudowany w stylu neogotyckim.
- Poświęcony 1 lipca 1945 roku i dedykowany św. Annie Samotrzeć.
- W 1980 roku wieża kościelna zyskała nowy barokowy hełm.   

Architektura

Pierwszy kościół w Bielkowie powstał prawdopodobnie w połowie XIII wieku. Usytuowano go w centrum rozległego wrzecionowatego nawsia. Prawdopodobnie wzniesiony został z kamienia. Zachowana do dzisiaj świątynia powstała w XV wieku. Prosta salowa bryła otrzymała plan prostokąta i zamknięta została od zachodu kwadratową w planie wieżą. Mury wzniesiono z kamienia i cegły wyodrębniając gzymsami partię cokołową i koronę murów. Całość ścian pokryto tynkiem. Jednoprzestrzenne wnętrze zamknięto płaskim stropem sufitowym tynkowanym oraz dachem dwuspadowym, krytym obecnie blachodachówką.

Główne wejście usytuowano pośrodku ściany południowej. Proste i rozglifione ościeże zamknięto ostrołukiem gotyckim. Ten sam wykrój otrzymały dwuskrzydłowe drzwi z nadświetlem. Drugie portalowe wejście o identycznej formie usytuowano w podstawie zachodniej ściany wieży.

Tę samą formę otrzymały również okna, osadzone symetrycznie w każdej ze ścian, cztery w ścianie południowej, dwa we wschodniej i pięć w północnej. Dodatkowe trójkątne okienko otrzymał szczyt wschodni. 

Wieża wzniesiona przy zachodniej ścianie kościoła otrzymała plan kwadratu. Podziały kondygnacyjne wyznaczono gzymsami i symetrycznie osadzonymi oknami. Na trzeciej kondygnacji, tuż pod hełmem, umieszczono dzwony. Okna o ostrołukowej formie zamknięto żaluzjami. Całość zwieńczono niską ośmioboczną latarnią i cebulastym hełmem krytym blachą oraz iglicą z kulą i krzyżem.  

Plac kościelny otoczono kamiennym murem z niskimi przyporami. W XV wieku od północy i południa wybudowano kamienno-ceglane bramy przejazdowe z ostrołukowymi bramami. Przebudowano je w I połowie XX wieku. Plac kościelny spełnia nadal funkcję lokalnej nekropolii.

Wyposażenie

Pierwotne niezachowane.

- Dwa lichtarze cynowe z XVIII wieku.
- Puszka ołowiana z 1821 roku.
- Dzban chrzcielny cynowy z 1827 roku.
- Dwa dzwony spiżowe. Większy o średnicy O,55 m, z 1725 roku odlany w warsztacie Johanna, Heinricha Schmidta w Szczecinie. Zdobiony fryzami akantowym i palmetowym oraz inskrypcją zapisaną antykwą: ADAM MATTHIAS DE WEDELL NATUS D 25 JULY 1647 DENATUS D 12 APRIL 1723 GENES. 48 v. 2 SIEHE ICHSTERBE UND GOTT WIRD MIT EUCH SEYN./ DURCH GOTTES GNAD ADELHEIT LUCRETIA V. DER BORN geb. WEDELL SOPHIA ELISABETH V. BLACKENSEEN geb. WEDELL DAVIT MEYERHEIM PAST. P. T. / GOSS. MICH. JOH. HEINRICH SCHMIDT STETTIN 1725. Mniejszy o średnicy 0,24 m, wykonany w nieznanym warsztacie. Bez ozdób i inskrypcji. Prawdopodobnie zegarowy.
 
Obecne, za wyjątkiem empory zachodniej, z XIX wieku.

 



Do góry