Architektura Pomorza

Niewielka wieś położona na uboczu utartych traktów w odległości 10 km na północ od Schwedt, na skraju morenowego wału stanowiącego północną krawędź doliny rzeki Welse. O średniowiecznym rodowodzie osady świadczą źródła pisane, placowy układ zabudowy oraz wczesna metryka kościoła. Nazwa miejscowości wykształciła się jeszcze w czasach słowiańskich i pochodzi od słowa „koń”. W roku 1281 książę pomorski Bogusław IV potwierdził patronat nad kościołem w Conow klasztorowi w Gartz. Do XVII wieku wieś stanowiła własność rodu Melsholt lub Elsholz. Od nazwy miejscowości jedna z linii rodowych została nazwana Conowsche. W roku 1563 majątek w Kunowie przeszedł w ręce Kanclerza Hansa von Wolde. W roku 1723 pułkownik Bogusław von Wolde sprzedał majątek Annie Sophie von der Albe. Trzy lata później dobra kunowskie nabył margrabia Friedrich Wilhelm von Brandenburg-Schwedt. Sporządzony w 1779 roku spis wymieniał: folwark, wiatrak, okazałą karczmę, kuźnię, kościół i szkołę. We wsi znajdowało się ponadto 18 gospodarstw chłopskich i 13 chałup zagrodników. Pod koniec XVIII wieku wieś została włączona do domeny królewskiej Fryderyk Wilhelm II z siedzibą w Schwedt.  W wieku XIX kolejnymi właścicielami Cunowa zostali: Friedrich Froreich, Ernst Vossow, Hermann Kolberg. W tym też czasie wieś zaczyna rozwijać się dynamicznie za sprawą prowadzonych w okolicy upraw tytoniu i morw. W roku 1850 rozpoczęto budowę szkoły. Pod koniec XIX wieku wieś liczyła 120 gospodarstw domowych i 603 mieszkańców. Na początku XX wieku zmieniono nazwę miejscowości na Kunow.  1 maja 1921 roku postawiono w centrum wsi pomnik upamiętniający żołnierzy poległych w I wojnie światowej. Po roku 1945 wieś rozwija się w nowych realiach polityczno-gospodarczych. W roku 1956 powstała spółdzielnia rolnicza (LPG) oraz liczne zakłady usługowe. W 1993 roku wieś została włączona w granice Schwedt.

Źródła  

Architektura

Kościół wybudowano na niewielkim wyniesieniu terenu, na prostokątnej parceli usytułowanej w północno-wschodnim narożniku rozległego placu z owalnym stawem pośrodku. Kościół otrzymał typowy dla średniowiecznej architektury układ przestrzenny, złożony z prostokątnej nawy, wydzielonego i prosto zamkniętego prezbiterium, oraz zachodniego masywu wieżowego tej samej szerokości co nawa lecz znacznie od niej wyższego. Poszczególne partie budowli wyodrębniono szerokimi łukami a ich wnętrza zamknięto płaskimi stropami belkowymi (obecnie odeskowane). Ostrołuk oddzielający kruchtę wieży od nawy w późniejszym okresie zamurowano. Budowlę orientowano.

Wszystkie ściany, posadowione na kamiennym fundamencie, wymurowano z dobrze obrobionych kwadr granitowych łączonych zaprawą wapienną, ułożonych w regularne poziome warstwy. Dokładniej opracowano kwadry w narożnikach ścian, w ościeżach portali i okien oraz w krawędziach szczytów.

Z pośród czterech portali wejściowych, główny usytuowano w ścianie zachodniej wieży, kolejne dwa pośrodku ścian północnej i południowej korpusu nawowego oraz jeden w ścianie północnej prezbiterium. Najbardziej okazałym jest portal zachodni o dwuuskokowym ościeżu zamkniętym ostrołukiem z elementem zwornikowym. Jednoskrzydłowe ostrołukowe drzwi wprowadzają do wnętrza kruchty wieżowej. Pozostałe portale otrzymały jednouskokowe ościeża zamknięte ostrołukiem z elementem zwornikowym. Obecnie pozostają zamurowane. W późniejszym okresie wykonano jeszcze jeden portal w ścianie północnej nawy o typowo gotyckim wykroju i jednouskokowym ościeżu wykonanym w cegle.     

Otwory okienne w swej pierwotnej formie zachowały się jedynie w ścianach prezbiterium, po dwa w północnej i południowej oraz trzy w ścianie wschodniej. Otrzymały identyczną formę, proste obustronnie rozglifione ościeża zamknięto ostrołukami i skośnymi parapetami. Okna wschodnie są tylko nieco wyższe. Otwory północne i południowe zostały w późniejszym okresie nieco przymurowane od dołu, tak by nie przesłaniały ich ławy kolatorskie ustawione we wnętrzu prezbiterium. Okna w ścianach nawy przemurowano i powiększono. Otrzymały zdecydowanie gotycki wykrój, proste ceglane ościeża i skośne parapety. Szklenie witrażowe o prostych geometrycznych kształtach.

Szczyt wschodni wymurowano z kamiennych otoczaków i otynkowano. Ozdobiono go jedynie niewielkim okulusem doświetlającym i wentylującym przestrzeń poddasza.

Narożniki ścian zwieńczono prostymi kamiennymi głowicami. Gzyms koronujący ściany wykonano wtórnie z wykorzystaniem cegły.    

Wieżę zachodnią, tej samej szerokości co nawa, wzniesiono na planie prostokąta. Ściany wyciągnięto znacznie ponad mury nawy. Nadstawę wykonano prawdopodobnie w konstrukcji szkieletowej. Obecna pochodzi z wieku XVIII. Otrzymała plan kwadratu a odkryte boki kamiennej podstawy zamknięto dachami pulpitowymi. W górnej części każdej z elewacji wykonano po dwa prostokątne okna przesłonięte żaluzjami. Tam też umieszczono dzwony. Całość zamknięto rozbudowanym ostrosłupowym hełmem zwieńczonym iglicą z kulą, wiatrowskazem i gwiazdką. Na wiatrowskazie umieszczono inskrypcję złożoną z inicjałów fundatorów.       

Plac kościelny o prostokątnym zarysie otoczono kamiennym murem z furtami od północy i południa. Od strony zachodniej z wyraźnymi cechami oporowymi. Plac okolony starodrzewem po dziś dzień pełni funkcję lokalnej nekropolii. Przy narożniku północno-zachodnim ustawiono kamień upamiętniający poległych w latach 1914-1918 żołnierzy mieszkających w Kunow.  

Wyposażenie