KLEPTOW (Kłopotów)
Niewielka wieś położona na morenie dennej między dolinami rzek Ucker i Randow, w odległości 11 km na północny wschód od Prenzlau, w połowie drogi do Brissow. Ulicowy układ zabudowy ukształtowany został na przełomie XII i XIII wieku w efekcie akcji kolonizacyjnej. Źródłosłów nazwy nawiązuje jednak do słowiańskiego słowa określającego pukanie-uderzanie. Centrum osady skupione zostało wokół dworu i kościoła. Po raz pierwszy wieś Clepetow (Cleptowe) wspomniana została w księdze ziemskiej Marchii Brandenburskiej w 1375 roku, jako miejsce dysponujące 54 łanami ziemi uprawnej. Trzy łany należały do kościoła, cztery do dworu Jakoba Wollyna. Swoje własności mieli tu również okoliczni rycerze oraz mieszczanie z Prenzlau. W 1650 roku wieś ucierpiała poważnie w trakcie wojny trzydziestoletniej i wyludniła się. Dopiero w XVIII wieku nastąpiło ponowne ożywienie. W XIX wieku dwór i folwark w Kleptow należały do rodziny Hertz.
Źródła
Architektura
Kościół w Kleptow wzniesiony został na zachodnim skraju wiejskiej zabudowy w bezpośrednim sąsiedztwie drogi. Usytuowano go na skraju naturalnego wyniesienia. Jest to niewielka budowla salowa założona na planie prostokąta z prosto zamkniętym prezbiterium oraz wieżą zachodnią szerszą od nawy, otwierającą się na nią szerokim łukiem. Łuk ten w późniejszym okresie zamurowano.
Wszystkie ściany nawy posadowiono na kamiennym fundamencie, ściany wieży dodatkowo na bardzo niskim wysuniętym nieco, prostym cokole. Wymurowano je z bardzo dobrze obrobionych kwadr granitowych łączonych zaprawą wapienną, ułożonych w regularne poziome warstwy. Dokładniej obrobiono kwadry tworzące ościeża portali i okien oraz narożniki ścian. Prawdopodobnie wieńczył je profilowany gzyms koronujący, którego relikty zachowały się w podstawie szczytu wschodniego. Zapewne został usunięty, ponieważ korona murów nosi wyraźne ślady przemurowań. Wnętrze zamknięto stropem belkowym krytym dachówką ceramiczną.
Kościół otrzymał trzy portalowe wejścia. Największym, jest portal zachodni usytuowany w podstawie wieży na osi kościoła. Posiada trójuskokowe ościeże zamknięte ostrołukiem bez elementu zwornikowego. Dwuskrzydłowe drzwi o ostrołukowym wykroju zamykają światło wejścia. Najbardziej okazałym jest portal usytuowany w południowej ścianie korpusu nawowego. Posiada wprawdzie tylko dwuuskokowe ościeże zamknięte ostrołukiem, jednak kwadry i klińce granitowe są tu doskonale opracowane, równe i bardzo starannie spasowane. Trzeci portal znajduje się w ścianie północnej w bezpośrednim sąsiedztwie nieistniejącej zakrystii. Posiadał dwuuskokowe ościeże zamknięte ostrołukiem. Niestety został zamurowany. W licującym wypełnieniu, umieszczono klińce informujące o drugim ościeżu.
Zachowały się pierwotne otwory okienne osadzone symetrycznie na przestrzał po trzy w ścianach północnej i południowej. Posiadają dobrze opracowane rozglifione kamienne ościeża zamknięte delikatnym ostrołukiem. Podobne okna, lecz w układzie piramidalnym znajdowały się we wschodniej ścianie szczytowej. W późniejszym okresie i zapewne pod wpływem nowej maniery, zostały przemurowane w cegle i ujęte płytką prostokątną niszą o ceglanym obramieniu. Odbiciem tej pierwotnej koncepcji są płytkie ostrołukowe blendy zdobiące szczyt wschodni o wyraźnie piramidalnym układzie.
Jaką formę zamierzano nadać wieży zachodniej nie wiemy? Zachowana podstawa, oparta na planie prostokąta i wyraźnie szersza od nawy, sugerowałaby rozwiązanie w stylu westwerku. Mury musiałyby wychodzić wtedy ponad kalenicę dachu nawy i być zamknięte np. dachem dwuspadowym pomiędzy szczytami. Za takim rozwiązaniem przemawiałaby „prowizoryczność” obecnej konstrukcji szkieletowej powstałej dopiero w XVIII wieku oraz brak okien i dekoracji ścian, które znajdowałyby się w wyższej partii murów. Czy jednak tak niewielką miejscowość jak Kleptow byłoby stać na taką „ekstrawagancję”? Prawdopodobnie więc kamienne mury podstawy wieży docelowo zostały zrównane z nawą. Wyższe kondygnacje były wzniesione w drewnianej konstrukcji szkieletowej. Kościół musiał ulec spaleniu podczas wojny trzydziestoletniej i dopiero nowa fala przybyłych do Kleptow osadników odbudowała świątynię nakrywając ją nowym dachem i wznosząc obecną konstrukcję nadstawy wieży. Otrzymała plan kwadratu a wszystkie ściany, łącznie z półszczytami, oszalowano. Wnętrze zamknięto dachem czterospadowym z latarnią. Ostrosłupowy hełm wieńczy iglica z kulą, wiatrowskazem i gwiazdką. Na chorągiewce umieszczono datę 1999.
W północno-wschodniej partii muru nawy zachowały się relikty zakrystii w postaci zamurowanego wejścia łączącego ją z kościołem oraz wystających z lica kamieni wiążących mury. Posiadała plan czworoboku i kryta była prawdopodobnie płaskim stropem belkowym oraz dachem pulpitowym. Jego zasięg dokładnie ukazuje odmienna faktura muru złożonego z nieobrobionych głazów narzutowych z warstwami wyrównującymi.
Teren kościelny o regularnym prostokątnym zarysie otoczony jest kamiennym murem, w partii północnej uzupełnionym cegłą. Wejście na teren kościoła znajduje się po stronie wschodniej. Stara ceglana brama z szerokim łukowatym przejazdem pochodzi z około 1600 roku. W ciągu muru południowego, od strony drogi, wykonano współczesną furtę. Teren przykościelny nadal pełni funkcję lokalnej nekropolii. W narożniku północno-zachodnim zachowało się kilka starych grobów rodziny Hertz, do której należał dwór i folwark.
Wyposażenie
Wyposażenie niezachowane
