dodano: 2008-08-18 21:44:12 edycja: 2020-12-06 14:15:37 odsłon: 7243

ZÜSEDOM ( Suszydąb )

Bundesland: Mecklenburg-Vorpommern
Landkreis: Uecker-Randow
 
Niewielka wieś o średniowiecznym rodowodzie położona w odległości ok. 32 km na zachód od przejścia granicznego w Lubieszynie, oraz 8 km na południowy wschód od Pasewalk. Na przestrzeni wieków nazwa miejscowości ulegała przeobrażeniom: 1375 Czimenen, Zzimenen, 1700 Züsedohm. Inne, możliwe tłumaczenie nazwy osady to Siemienno. Do roku 1945 była własnością rodu von Arnim. Osada po dziś dzień zachowała typowo rolniczy charakter.

Źródła.

- Kościół wzniesiono w XIII wieku.
- Patronat nad kościołem sprawowała rodzina von Arnim.
- W roku 1963 odnowiono szkieletową nadbudowę wieży.

Architektura.

Kościół usytuowano po północnej stronie rozległego nawsia z niewielkim stawem pośrodku. Wzniesiono go na planie prostokąta, z wieżą zachodnią, tej samej szerokości co nawa. Wszystkie ściany posadowione na kamiennym fundamencie i fazowanym cokole, wymurowano z kwadr granitowych ułożonych w regularne warstwy. Nieco dokładniej opracowano jedynie kwadry narożnikowe oraz ościeża okien. Cegły użyto jedynie w dekoracji szczytu wschodniego i niewielkiego detalu w ścianie południowej.
 
Jedyny portal wejściowy znajduje się w ścianie zachodniej. Posiada on szeroko rozstawione, dwuuskokowe ościeże, zamknięte delikatnym ostrołukiem archiwolty z elementem zwornikowym. Archiwolta oparta jest o dwie płyty kapitelowe, wysunięte nieco przed lico ościeża, zdobione podwójnym żłobkowaniem. Ościeże wykonano z dokładnie obrobionych i spasowanych kwadr i klińców granitowych. Krawędzie uskoków ozdobiono półwałkiem i holkielem. Gzyms cokołowy obiegający ściany kościoła zachodzi również na ościeże portalu.
 
Pierwotne okna zachowały się jedynie w ścianie południowej. Posiadają charakterystyczny wykrój o wąskich, rozglifionych na zewnątrz i ostrołukowo zamkniętych ościeżach. Pomiędzy oknami znajdują się niewielkie blendy. Pierwsza, od strony zachodniej, w formie maswerku z ceglanym laskowaniem, druga w formie ostrołuku i trzecia w formie okulusa.
 
W ścianie wschodniej znajdowała się pierwotnie triada okien o ostrołukowym wykroju. Środkowe jest obecnie zamurowane, a boczne poszerzono i zamknięto łukiem pełnym. Szczyt wymurowano z nieobrobionych kamieni narzutowych i dekorowano potrójną blendą obramioną częściowo w cegle.
Ze znajdujących się w ścianie północnej okien pozostały jedynie dwa, całkowicie przemurowane, o rozglifionych ościeżach, zamkniętych łukiem pełnym.
 
Wnętrze nawy zamknięte jest stropem belkowanym i dwuspadowym dachem, krytym dachówką.
Nie sposób dziś powiedzieć, jaką formę miała pierwotna wieża? Podstawa wzniesiona została do wysokości nawy z kwadr granitowych. Kamienny jest również szczyt zachodni. Nadbudowa o planie kwadratu, wykonana była zapewne w konstrukcji szkieletowej. Ceglane nadmurowania szczytu wskazują jednak, iż była ona nieznacznie węższa. Obecną formę uzyskała wieża po przeprowadzonym w 1963 roku remoncie. Szkieletowa konstrukcja otrzymała nowe szalowanie z prostokątnymi otworami okiennymi wypełnionymi żaluzjami. Wnętrze zamknięto ostrosłupowym hełmem, krytym blachą. Wieńczy go iglica z kulą i chorągiewką, na niej data – 1963.
  
Teren przykościelny o regularnym prostokątnym zarysie, obwiedziony jest kamiennym murem z ceglaną bramą od zachodu i bocznymi furtami. Spełnia po dziś dzień funkcję cmentarza. Porasta go rozłożysty starodrzew. W narożniku południowo-zachodnim przykościelnej nekropolii, znajduje się mauzoleum rodu von Arnim, wzniesiony z kamieni polnych w prostej formie secesyjnej.

Wyposażenie.

- Ołtarz ambonowy z XVII wieku z wicią akantu i puttami trzymającymi narzędzia męki Chrystusa.
 
Kościół i teren przykościelny
Widok od południowego zachodu
Ściana południowa
Strona północna
Strona wschodnia
Szyt wschodni
Okna we wschodniej ścianie szczytowej
Portal zachodni - wieżowy
Element zwornikowy archiwolty
Ościeże portalu
Płyty kapitelowe
Okno w ścianie południowej
Okno w ścianie północnej
Motyw dekoracyjny - ściana południowa
Wieża
Iglica wieńcząca hełm wieży
Mauzoleum rodu von Arnim
Kamień milowy


18 sierpnia 2008r. 06 grudnia 2020r. 7243