dodano: 2008-08-18 21:44:12
edycja: 2020-12-06 14:15:37
odsłon: 7243
ZÜSEDOM ( Suszydąb )
Bundesland: Mecklenburg-Vorpommern
Landkreis: Uecker-Randow
Niewielka wieś o średniowiecznym rodowodzie położona w odległości ok. 32 km na zachód od przejścia granicznego w Lubieszynie, oraz 8 km na południowy wschód od Pasewalk. Na przestrzeni wieków nazwa miejscowości ulegała przeobrażeniom: 1375 Czimenen, Zzimenen, 1700 Züsedohm. Inne, możliwe tłumaczenie nazwy osady to Siemienno. Do roku 1945 była własnością rodu von Arnim. Osada po dziś dzień zachowała typowo rolniczy charakter.
Źródła.
- Kościół wzniesiono w XIII wieku.
- Patronat nad kościołem sprawowała rodzina von Arnim.
- W roku 1963 odnowiono szkieletową nadbudowę wieży.
Architektura.
Kościół usytuowano po północnej stronie rozległego nawsia z niewielkim stawem pośrodku. Wzniesiono go na planie prostokąta, z wieżą zachodnią, tej samej szerokości co nawa. Wszystkie ściany posadowione na kamiennym fundamencie i fazowanym cokole, wymurowano z kwadr granitowych ułożonych w regularne warstwy. Nieco dokładniej opracowano jedynie kwadry narożnikowe oraz ościeża okien. Cegły użyto jedynie w dekoracji szczytu wschodniego i niewielkiego detalu w ścianie południowej.
Jedyny portal wejściowy znajduje się w ścianie zachodniej. Posiada on szeroko rozstawione, dwuuskokowe ościeże, zamknięte delikatnym ostrołukiem archiwolty z elementem zwornikowym. Archiwolta oparta jest o dwie płyty kapitelowe, wysunięte nieco przed lico ościeża, zdobione podwójnym żłobkowaniem. Ościeże wykonano z dokładnie obrobionych i spasowanych kwadr i klińców granitowych. Krawędzie uskoków ozdobiono półwałkiem i holkielem. Gzyms cokołowy obiegający ściany kościoła zachodzi również na ościeże portalu.
Pierwotne okna zachowały się jedynie w ścianie południowej. Posiadają charakterystyczny wykrój o wąskich, rozglifionych na zewnątrz i ostrołukowo zamkniętych ościeżach. Pomiędzy oknami znajdują się niewielkie blendy. Pierwsza, od strony zachodniej, w formie maswerku z ceglanym laskowaniem, druga w formie ostrołuku i trzecia w formie okulusa.
W ścianie wschodniej znajdowała się pierwotnie triada okien o ostrołukowym wykroju. Środkowe jest obecnie zamurowane, a boczne poszerzono i zamknięto łukiem pełnym. Szczyt wymurowano z nieobrobionych kamieni narzutowych i dekorowano potrójną blendą obramioną częściowo w cegle.
Ze znajdujących się w ścianie północnej okien pozostały jedynie dwa, całkowicie przemurowane, o rozglifionych ościeżach, zamkniętych łukiem pełnym.
Wnętrze nawy zamknięte jest stropem belkowanym i dwuspadowym dachem, krytym dachówką.
Nie sposób dziś powiedzieć, jaką formę miała pierwotna wieża? Podstawa wzniesiona została do wysokości nawy z kwadr granitowych. Kamienny jest również szczyt zachodni. Nadbudowa o planie kwadratu, wykonana była zapewne w konstrukcji szkieletowej. Ceglane nadmurowania szczytu wskazują jednak, iż była ona nieznacznie węższa. Obecną formę uzyskała wieża po przeprowadzonym w 1963 roku remoncie. Szkieletowa konstrukcja otrzymała nowe szalowanie z prostokątnymi otworami okiennymi wypełnionymi żaluzjami. Wnętrze zamknięto ostrosłupowym hełmem, krytym blachą. Wieńczy go iglica z kulą i chorągiewką, na niej data – 1963.
Teren przykościelny o regularnym prostokątnym zarysie, obwiedziony jest kamiennym murem z ceglaną bramą od zachodu i bocznymi furtami. Spełnia po dziś dzień funkcję cmentarza. Porasta go rozłożysty starodrzew. W narożniku południowo-zachodnim przykościelnej nekropolii, znajduje się mauzoleum rodu von Arnim, wzniesiony z kamieni polnych w prostej formie secesyjnej.
Wyposażenie.
- Ołtarz ambonowy z XVII wieku z wicią akantu i puttami trzymającymi narzędzia męki Chrystusa.
18 sierpnia 2008r.
06 grudnia 2020r.
7243