Architektura Pomorza

Po czterech latach zastoju spowodowanego wchodzeniem w "nową rzeczywistość", postanowiłem kontynuować moją pasję w myśl mądrego stwierdzenia, że cofa się ten, kto nie podąża do przodu.

Rozpocząłem od najbliższej okolicy, czyli kościołów położonych na terenie gmin Dębno i Boleszkowice. Pierwsze kroki skierowałem do wsi Oborzany gdzie znajduje się XIV wieczna budowla z kwadr granitowych. Niektóre źródła utrzymują, iż mógł powstać nawet na przełomie XII i XIII wieku. Kościół pod wezwaniem Krzyża Świętego jest filią parafii św. Ap. Piotra i Pawła w Dębnie. Drugim historycznym obiektem na trasie był, malowniczo położony nad brzegiem jeziora, kościół we wsi Wysoka. Ta niewielka świątynia wzniesiona została na przełomie XIV i XV wieku. Patronuje jej św. Teresa od Dzieciątka Jezus. Niedawno odrestaurowane elewacje prezentują się wyśmienicie. Na szczególną uwagę zasługują portale południowe oraz zachodni (obecnie zamurowany). Niestety spotkałem się tu z karygodną, jak dla mnie, praktyką. Na prawym ościeżu portalu zachodniego ktoś wykonał szlifierką nacięcia przedstawiające prawdopodobnie inicjały wykonawcy albo inwestora. Następnie udałem się do Boleszkowic, by odnaleźć relikty XIII wiecznej budowli w mocno przebudowanej (XIX wiecznej) bryle znajdującego się pośrodku wsi Kościoła. Pozostałości pierwotnego założenia dostrzec można w ścianach podstawy wieży. Zachował się piękny trójuskokowy portal wejściowym oraz fazowane gzymsy cokołowe ciągnące się w przyziemiu niemal po sam transept. Mniej więcej w połowie ściany południowej, opodal reliktów portalu, znalazłem granitową kwadrę z rytem przedstawiającym zdwojony krzyż. Jest to kolejny kamień z tajemniczym rytem, którego symbolika, funkcja i przeznaczenie nie zostały wyjaśnione (por. .... ) Kolejny kościół na wyznaczonej sobie trasie znajdował się we wsi Kłosów. Niewielka świątynia usytuowana jest na skraju naturalnego wyniesienia opadającego w stronę centrum wsi. Kościół pw. Matki Bożej Królowej Korony Polskiej wzniesiono w 1 połowie XIV wieku. Do salowego pierwotnie wnętrza dobudowano w różnym okresie trzy kruchty, południową, północną i zachodnią. W drugiej połowie XIX wieku nad częścią zachodnią nadbudowano drewnianą wieżę z ostrosłupowym hełmem z latarnią. Obok kościoła usytuowana jest wolnostojąca dzwonnica z dwoma żeliwnymi dzwonami z 1923 roku. Obok podejścia do kościoła zachował się cokół dawnego pomnika poświęconego poległym żołnierzom. Niestety napisy zostały zatarte. Na kolejne epitafium natknąłem się w dzwonnicy. Stanowi go dużych rozmiarów drewniana tablica z wypisanymi nazwiskami i dystynkcjami żołnierzy poległych w latach 1914-1918. Ostatnim kościołem była świątynia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kurzycku. Budowla usytuowana na naturalnym wyniesieniu opadającym gwałtownie w stronę wsi, wzniesiona została z ciosów granitowych, kamienia polnego i cegły w I połowie XIV wieku. Wieżę zachodnią dobudowano w 1611 roku. Wewnątrz znajduje się wczesnobarokowy ołtarz z 1704 mistrza Hattenkerella z Morynia. Od strony północnej i zachodniej plac kościelny stanowiący zarazem miejscową nekropolię otoczony jest ceglanym murem z bramą od zachodu. Zachowało się kilka nagrobków oraz postument poświęcony poległym żołnierzom wermachtu.